امروز شنبه مورخه 1402/9/25 پیکر پاک یازده شهید فراجا که در حادثه تروریستی دیروز 1402/9/24 راسک قهرمانانه به شهادت رسیده بودند، از محل ستاد فرماندهی انتظامی سیستان و بلوچستان در زاهدان تشیع شدند. وبلاگ یاد و خاطره شهدا و پدر شهید راه نظم و امنیت شهید محمدعلی دولت آبادی ضمن عرض تبریک و تسلیت به محضر آقا امام زمان (عج) و فرماندهی معظم کل قوا (مدظله) و همه سبزپوشان فراجا و خانواده های معظم این شهدای گرانقدر ، خود را شریک غم واندوه این عزیزان می داند.
سال 1400 دریک نگاه – تلخ و شیرینی های سال 1400
سال 1400 و قرن 13 هجری شمسی با تمام تلخ و شیرینی هایش به اتمام رسید و سال 1401 آغاز شد.
سال 1400 اتفاقات تلخ و شیرینی داشت و همانند همه سالها فراز و فرود هایی.
اتفاقات بین المللی سال 1400 فراوان است همانند: خروج خفت بار آمریکا از افغانستان پس از سالها کشتار بی رحمانه زنان و مردان و کودکان افغانستانی ، جنگ روسیه بر علیه اوکراین و .....
در نوشتار پایین نگاهی مختصر به اتفاقات ایران عزیزمان در سال 1400 می اندازیم.
سال 1400 با ویروس منحوس کرونا همانند سال 1399 آغاز شد که باعث از دست رفتن هزاران نفر از هموطنان و داغدار شدن بسیاری از عزیزمان شد.
سال 1400 سالی سخت از جنبه اقتصادی بود که فشار زیادی به مردم عزیزمان بویژه اقشار کم درآمد وارد آورد.
سال 1400 دولت دوازدهم(دولت روحانی) پس از هشت سال بسیار ...... جای خود را به دولت سیزدهم(دولت رئیسی) داد و کمی امید به جامعه تزریق شد.
سال 1400 سال یکدست شدن دولت و مجلس و قوه قضائیه و حتی شوراها بود و دیگر بهانه ای برای دولتمردان برای کم کاریها باقی نماند که مقصر اشکالات و .... را گردن عدم همراهی مجلس و دولت و... بیاندازند.انشاءالله
سال 1400 سال تغییرات گسترده در شوراهای اسلامی شهر و روستا پس از فسادهای کم و بیش زیاد در شوراهای گذشته بود و امید به اصلاح فرایند شهرداری ها را در بین مردم ایجاد کرد.
سال
1400 و پس از استقرار دولت سیزدهم ، واکسیناسیون گسترده ضد کرونا در کشور
انجام شد و کمی از دغدغه مردم نسبت به ویروس منحوس کرونا کاسته گردید.
سیزدهم رجب سالروز ولادت باسعادت امیرالمومنین امام علی علیه السلام بر همه شیعیان ایران و جهان مبارکباد .
در تقویم ما ایرانیان ، سیزدهم رجب همزمان با ولادت امیرالمومنین علی (ع) ، روز پدر نیز هست.
پدر که در ذره ذره وجودش عشق به فرزند موج میزند.
پدر که قلب او برای فرزند می تپد.
پدر که نفس او به نفس فرزند بسته است.
پدر که کوه صبر است.
پدر که سنگ زیرین آسیاب است.
مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در پیامی به مناسبت گرامیداشت هفته نیروی انتظامی ، این نیرو را از ستونهای امنیت در کشور خوانده و همکاری و کمک به دستگاه های متصدی خدمات مردمی همانند تعامل با ستاد ملی مقابله با کرونا را از جنبه های دیگر ارزش های این سازمان بر شمردند.
سال 1399 در یک نگاه - سالی که گذشت
سال 1399 با همه تلخ و شیرینی های آن که صد البته بخش تلخی آن شاید بیشتر بود،گذشت.
در نوشتار زیر سعی کرده ایم به گوشه ای از تلخی و شیرینی های سال 1399 اشاره کنیم.
آغاز سال 1399 مصادف با گسترش ویروس منحوس کرونا بود که از ابتدای اسفند ماه 1398 با ورود به کشورمان ایران، عزیزان هموطن زیادی را مبتلا نمود.
سال 1399 سالی بود که دهها هزار هموطن ما بدلیل ابتلا به کرونا از میان ما رفتند و داغ بر دل همه گذاشتند.
سال 1399 اولین سالی بود که دربهای حرم مطهر ثامن الحجج حضرت امام رضا(ع) و دیگر بقاع متبرکه ،بخاطر کرونا بروی زائران و عاشقان بسته بود.
سال 1399 سال تعطیلی بسیاری از مراسم ها و هیئت های مذهبی بدلیل جلوگیری از گسترش کرونا بود که باعث افسوس و دلشکستگی بسیاری از مردم و برو بچه های هیئتی شد.
سرباز وطن! سردار وطن !سردار دلها! مرد عمل! ژنرال جهانی ! مرد میدان! سردار سلیمانی !
یکسال از شهادتت گذشت !
روحت شاد و راهت پر رهرو باد
حلول سال 1399 بر همه ایرانیان و مدافعان سرافراز وطن مبارک باد
سال 1398 با همه تلخکامی ها و سختی ها و اشکها و لبخندهایش سپری شد.
سالی که با سیل ویرانگر در 5 استان ایران آغاز شد و در سه استان گلستان و لرستان وخوزستان خسارت های زیادی برجا گذاشت و جان دهها تن از هموطنانمان را گرفت و مشکلات فراوانی برای عزیزانمان بوجود آورد.
سالی که چند زلزله از جمله قطور و میانه و سراب و... جان چند هموطن عزیزمان را گرفت وخساراتی بر جای گذاشت.
سالی که با هجوم ملخ به چند استان ایران ،به کشاورزان زحمتکش کشورمان خساراتی وارد آورد.
سالی که آتش سوزی جنگل‌های شمال و شمال غرب ایران(ارسباران) و از آن سو در جنگل‌های زاگرس در کردستان، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد را بهمراه داشت.
سالی که پس از کش وقوس های فراوان، آرزوی همه ایرانیان کمی محقق شد و مسئولین به مبارزه با فسادهای اقتصادی و اداری پرداختند و توفیقلتی هم در این زمینه داشتند.
سالی که سامانه بومی پدافندی ما، پهپاد گرانقیمت آمریکا را که به حریم کشورمان تجاوز کرده بود هدف قرار داد.
سالی که تحریم های گسترده آمریکا وهم پیمانانش فشار اقتصادی زیادی بر مردم ایران تحمیل کرد.
سالی که بی تدبیری مسئولین در نحوه اعلام افزایش قیمت بنزین ، اعتراضات شدید مردم و سوءاستفاده برخی را درپی داشت و متاسفانه موجب وارد شدن خسارات زیادی به زیرساخت‌های خدمات رسانی از جمله بانک‌ها و فروشگاهها واموال عمومی وخصوصی و جان باختن تعدادی از هموطنانمان شد.
مدافعان ایران هرگز نمی خوابند- ایثار همچنان ادامه دارد
کشور عزیز ما ایران ، همانند هر کشور دیگری مشکلات و مصائب زیادی را پشت سر گذاشته که هموطنان عزیزمان را درگیر کرده است.
جنگ تحمیلی هشت ساله ،قاچاق مواد مخدر وفعالیت های تروریستی گروهکها در مرزها،فعالیت گروهها وباندهای شرارت وزورگیری و سرقت،سیل،زلزله،سقوط بهمن،خطر گروههای تکفیری وداعش وهم اکنون هم شیوع ویروس کرونا ودیگر مسائل ومشکلاتی که طی حداقل همین چهل ویک سالی که از انقلاب ایران میگذرد بر کشورمان رفته است.
اما چیزی که همه هموطنان به آن اذعان دارند این است که هرگز ایران از سرباز جان برکف خالی نشده وهمیشه سربازان ومدافعانی جان برکف بوده وهستند تا با یاری خود این مشکلات را رفع کنند و به عبارتی دیگر ، بیشه ایران هرگز خالی از شیران نبوده و ایثار همچنان ادامه دارد.
رزمندگان غیور ایران بعنوان مدافعان کشور در جنگ هشت ساله،مدافعان نظم وامنیت کشور بعنوان پلیس چه در مرزها وچه در شهرها،مدافعان سرزمین در غالب نیروهای مسلح ،مدافعان حرم بعنوان ناجی ایران در مبارزه با گروههای تکفیری وداعش،مدافعان امداد ونجات در هلال احمر وسازمان امداد ونجات و راهداری و... در حوادث طبیعی همانند سیل و زلزله و....و هم اکنون مدافعان سلامت یعنی کادر پزشکی اعم از پرستاران وپزشکان ومحققان در غالب مبارزان خط مقدم مبارزه با ویروس کرونا از جمله مدافعان کشور بوده وهستند تا هنگام بروز مشکل با ایثار و شجاعت به کمک مردم این سرزمین آمده و یاری گر هموطنان عزیزمان در بلاهای کشور باشند.
وبلاگ یاد وخاطره شهدا و خادمین هیئت زوارالحسین علیه السلام به نوبه خود از زحمات همه مدافعان کشور تشکر وقدردانی نموده و از خداوند منان پیروزی و بهروزی همه عزیزان مدافع ایران را از خداوند بزرگ مسئلت مینماید.
در آخر از کادر پزشکی و درمانی کشور اعم ازپرستاران و پزشکان و کادر آزمایشگاهها و محققین ودیگر عزیزانی که ایثار گرایانه و با به خطر انداختن سلامتی خود به درمان بیماران مبتلا به کرونا مبادرت ورزیده تشکر می نماییم.
مطمئنا بزودی با زحمات وتلاش کادر پزشکی ودرمانی وهمت مسئولین و با همراهی همه مردم ،خطر ویروس کرونا همانند دیگر خطراتی که تاکنون کشور عزیزمان ایران را تهدید کرده مرتفع می گردد و افتخاری دیگر را برای سربازان مدافع کشور و اینبار برای سربازان مدافع سلامت رقم خواهد زد.انشاءالله
ایثار همچنان ادامه دارد
مدافعان ایران هرگز نمی خوابند
کرونا_را_شکست_میدهیم,مدافعان_ایران,مدافعان_کشور,مدافعان_سلامت,سربازان_مدافع_کشور
,سربازان_ایران,رزمندگان_ایران,جبهه_سلامت,ایثار_ادامه_دارد
درایران و
جهان شخصیت های سیاسی اجتماعی،نظامی،فرهنگی و.... وجود داشته که بسیار مجبوب
بوده وهستند.چه در زمان حیات وچه ممات.
در ایران نمونه بارز آن حضرت امام خمینی(ره) بود که چه در زمان حیات پربارشان مردم ایران ارادت و علاقه زیادی به ایشان داشتند وهنگام ارتحال ایشان هم همگان شاهد بودیم مردم عزیز ایران هنگام تشیع وخاکسپاری ، چها که در سوگ ایشان نکردند.
پس از حضرت امام خمینی(ره) هم افرادی بودند که محبوبیت بالایی نزد مردم ایران داشته ودارند.
سردار سرافراز ایران حاج قاسم سلیمانی(یا بقول خود ایشان:سرباز قاسم سلیمانی) نیز یکی از همین افراد وشاید به جرات بتوان گفت که محبوبترین فرد نزد همه ایرانیان چه موافق و چه منتقد وحتی مخالف نظام است.
شهید سردار حاج قاسم سلیمانی محبوب همه مردم ایران و منطقه بوده و با شهادت پرافتخارشان محبوب تر و جاودانه شدند.
دلایل زیادی را میتوان برای این محبوبت بالای سردارسلیمانی بیان نمود که در ادامه به بخشی از آن در حد بضاعت اشاره خواهیم نمود.
افتتاح مرکز مشاوره شهید محمّد علی دولت آبادی
معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ - سرکلانتری یازدهم فاتب
در اجرای برنامه های معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ و سرکلانتری یازدهم پلیس پیشگیری تهران بزرگ ، مرکز مشاوره شهید محمّد علی دولت آبادی جهت خدمت به مردم در مجموعه فرهنگی آموزشی شهیدان جهان آرا واقع در خیابان شهید نامجو -ایستگاه مدرسه با حضور خانواده معظم شهید محمّد علی دولت آبادی و مسئولین انتظامی افتتاح گردید.
این مرکز مشاوره صبح روز یکشنیه 5/1/1395 با حضور خانواده معظم شهید محمّد علی دولت آبادی و ریاست محترم عقیدتی سیاسی سرکلانتری یازدهم جناب حجت السلام و المسلمین بابایی و وسرکلانتر محترم یازدهم فاتب جناب سرهنگ باقری شاد و مسئولین کلانتری های تابعه سرکلانتری یازدهم،به سرپرستی سرکار خانم اسفندیاری افتتاح گردید.
شعر شهدا
بیا عاشقی را رعایت کنیم
ز یاران عاشق،حکایت کنیم
از آنان که بوی خدا می‌دهند
به دنیای ما کربلا می‌دهند
از آنان که در جبهه عاشق شدند
و با یک تبسم،شقایق شدند
ز مردان سرخی که نورانی اند
سحر صورت و ماه پیشانی اند
از آنان که از تیره آتشند
به دور زمین،خط خون می کشند
شهد شیرین شهادت در کلام بزرگان شهادت» جلوه شهود ابدی شهید است و او پرده از شهد شیرین
ابدیتبرمیدارد: «. . . بل احیاء عند ربهم یرزقون. » (آل عمران: ۱۶۹) و در
این آینه نمایی، عارف متعالی تقرب میجوید، عشق مینمایاند و شهد
میپراکند; یعنی که او شاهد مقام قرب است; چرا که: «لقا بایدت کرد با
کردگار» ، آن سان که فرمود: «یا ایها الانسان انک کادح الی ربک کدحا
فملاقیه» . (انشقاق: ۶) و مولای شهیدان، مولای شاهدان نیز هست; چون نخستین
شهید شاهد مقام شهود الهی نیز هموست که: «. . . الستبربکم قالوا بلی
شهدنا» (اعراف: ۱۷۲) پس شهد شیرین شهادت، تنها در سیمای اولین شهید شاهد رخ
مینماید و کلام ربانی مولای شهیدان شاهد، می‌تواند پارههایی از آن سیمای
آسمانی را به دنیای زمینی ما بنشاند; چه اینکه مولا علیعلیه السلام خود
نیز فرمود: «و انما مثلی بینکم مثل السراج فی الظلمة. . . » . این نوشته
میکوشد با سیری کوتاه در آفاق دور دست کلام امیر سخن در نهجالبلاغه،
اگرچه به شیرینی شهد شهادت دست نیابد، اما کام خود را به عشق علی علیه
السلام بیاراید که: «سرآغاز دفتر عشق استبیداری، و سرانجام آن کامیابی» .
کلام شهدا -قس
مناجات نامه شهدا
خدایا! تو شاهد باش که من از جان خویش که بهترین هدیه‌ی تو بود گذشتم و در راهت بی‌دریغ تقدیم کردم و همچون فهمیده‌ها که به راهت روان شدند و آمدند، من هم راه تو را پذیرفتم، چون خودت فرموده‌ای که در ازای شهادت، بهشت را می‌دهم و این جسم مرا که از میان خاک‌های پاک و خونین کربلای ایران آمده، بپذیر، که تنها رضای تو شرط است و الحق که از آتش سوزان جهنم هراسانم. شهید حسن نادعلی
*******************************
به نام خداوند بخشنده و مهربان، به نام خدایی که آمدن‌ام از طرف او بود و رفتن‌ام به‌سوی او هدفم اوست، معبود و معشوق اوست و به نام معبودی که بخشنده است و رئوف، رحمان و رحیم است. به نام خدایی که در توبه‌اش به روی بندگان گناهکارش باز است. شهید عباسعلی نقوی
*******************************
ای پروردگار بخشنده و مهربان! روی به سوی تو آورده‌ام تا شاید گناهانم را ببخشایی و مرا از بندگان مخلص خودت قرار بدهی و مرا به خودم وامگذاری.
خداوندا! گران‌بهاتر از خونم چیزی ندارم که تقدیم نمایم و اینک اگر تو بخواهی که این خونم و این هم جان بی‌مقدار و ارزشم، که تقدیم به تو و هدیه به اسلام می‌کنم.
ای پروردگار بزرگ! این بنده درمانده و ضعیف را که به‌سویت آمده، از درگاهت مران. گناهانم را بیامرز و از درگاهت ناامیدم مکن!
خدایا بسیار در تلاش بوده‌ام تا برای تو باشم و برای تو بنده‌ای مخلص شوم، هرچند که لطف تو شامل حالم بوده، ولی شرمسار و سرافکنده‌ام و امید بخشش دارم. شهید محمد نوروزی
ادامه مطلب ...
مقالات عاشورایی آرامش عاشورایی چکیده انسان در عصر حاضر با وجود پیشرفت های شگرف در زمینه های صنعتی و فناوری، بیش از هر زمان دیگر به آرامش و نشاط نیاز دارد.
حضور در «مراسم عاشورایی» یکی از راه های مؤثر کسب آرامش و نشاط است. فرد
با حضور دراین مراسم ضمن آشنایی با مؤلفه های آرامش که از ویژگی های امام
حسین (ع) و یارانش بود،می آموزد که چگونه در دشوارترین لحظه های زندگی،
آرامش خود را حفظ نماید و به جای پاک کردن صورت مسائل و مشکلات موجود، راه
حل مناسبی برای آن ها بیابد. پژوهش حاضر به شناسایی و بررسی اهم مؤلفه های
آرامش در ابعاد شناختی، عاطفی و رفتاری با تأکید بر مراسم عاشورایی پرداخته
است.
کلید واژه ها: آرامش، اجتماعات، حسین بن علی (ع)، یاد خدا،دنیا، سختی ها، مرگ، نگرش مثبت، رهایی.
راه کارهای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
به قلم:مسلم باقری، محسن میری
چکیده
با اوج گیری مبارزات مردم مسلمان ایران در دهه‌ی پنجاه جهت آزادی، استقلال و دفاع از دین (به‌ویژه جریان پیروزی انقلاب اسلامی) و در دوران هشت ساله‌ی دفاع مقدس مردان و زنان بسیاری در صحنه‌های مبارزه و پیکار به شهادت رسیدند. اخلاق، شیوه‌ی مبارزه، نحوه‌ی شهادت، خصوصیات فردی و شخصیتی ایشان و آثار به‌جای مانده اعم از مادی و غیرمادی (معنوی)، مجموعه‌ای ارزشمند را تشکیل می‌دهد که تحت‌عنوان «فرهنگ ایثار و شهادت» معرفی شده است.
هدف از ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، ضمن فروزان نگهداشتن این چراغ رهایی بخش، برای هر زمانی است که دشمن خیره سر، آهنگ نابودی دین و ایمان و تعرض به میهن و ناموس نماید؛ اما لازمه‌ی داشتن چنین رویه ای، گسترش سیره و روش زندگی نجات بخش شهیدان و ایثارگران در جامعه است و جنبه‌ی برجسته‌ی آن انجام دادن کارها برای خدا و رهایی از وابستگی و دلبستگی به «ثروت و جاه و مقام و نیز دلبستگی ها و وابستگی های مادی است.»
اما سؤال اساسی اینجاست که چرا ترویج فرهنگ ایثار و شهادت با برخی موانع روبه‌رو شده است؟ چرا برخی مسؤولین و صاحبان جاه و مقام که موقعیت و مقام خویش را مدیون شهدا هستند، در بسیاری از اوقات دِین خویش را فراموش کرده و شیوه ای سوای شیوه و راه و رسم شهیدان را گزیده اند و به دنیاگرایی و تجملات روی آورده اند؟ و به تبع آن چرا در جامعه و در میان توده مردم نیز سنت شهیدان کم‌رنگ شده و نگرانی، دوست‌داران و ارادت‌مندان شهدا را در این تفکر فرو برده که با «غربت شهیدان» چه کنیم؟ در نتیجه، هدف و سؤال اصلی این است که « شیوه‌ی ترویج فرهنگ شهادت کدام است و چگونه میتوان موانع آن را کاهش داد؟»
ادامه مطلب ...
مبانی،آثار و آسیب های فرهنگ جهاد و شهادت از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره)
مقالات فرهنگ ایثاروشهادت
چکیده
پیش فرض مقاله پیشرو این است که حضرت امام از جهت تئوری و عمل از پیشتازان
فرهنگ جهاد و شهادت می باشد.این مقاله در پی بررسی مبانی جهان شناسی،انسان
شناسی،فقهی جهاد وشهادت در اندیشه امام از یک سو،تاثیر آن در همبستگی و
نشاط اجتماعی از سوی دیگر و غایت آن از سوی سوم می باشد. و به.جهان شناسی
فرهنگ جهاد، توحیدی« ازاوئی و سوی اوئی» است. مجاهد در سفرچهارم از مراحل
سلوک الی الله است، با انجام تکلیف اجتماعی و تاریخی راه بازگشت بشر به سوی
خدا را باز می کند. فرهنگ جهاد ،از نظر هستی شناختی صعود الی الله ،سیر
راه از ملک به ملکوت از نظر طبیعت به مقام قرب و نیل به «عند ربهم یرزقون
»است ،از انسان شناختی بازگشت به فطرت اصیل واز نظر فقهی انجام تکلیف الهی
است. فطرت اصیل انسان، حق خواه و حقیقت جو است.انسان راه وصول به خیر مطلق
را از طریق فطرت می پیماید . امام خطابات شرعی را به خطابات قانونی و
خطابات شخصی تقسیم می کند .تنجز و فعلیت یافتن دومی مشروط به شرایطی مثل
علم،قدرت است.حدیث رفع قلم شامل این نوع خطاب است ،اما خطابات قانونی به
هیچ شرطی مشروط نیست .همه مکلف به انجام آن هستند و اگر نتوانستند معذورند
نه بدون تکلیف .جهاد در راه خدا از تکالیف نوع دوم است.بنابراین اگر جهاد
واجب باشد و کسانی قادر به انجام آن باشند و حضور پیدا نکنند،مقصر خواهند
بود.مبارزه با ظلم و طاغوت و فساد اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و ...داخلی
ومبارزه با تهاجم بیگانگان،مجاهده برای تاسیس حاکمیت الله و اجرای احکام
الهی،تکلیف شرعی هستند نه ایثار اخلاقی.
فرهنگ ایثار و شهادت و مساله امنیت ملی
فرهنگ شهادت طلبی عبارت از وضعیت و شرایطی که طی آن مردم یک کشور بر اساس
میل و علاقه شدید نسبت به باورها، اعتقادات و سرزمین خود اقدام به فداکاری
های بزرگ؛ بذل جان و دست کشیدن از تمام هستی و دارائی خود می نمایند.آنان
با روحیه ای سرشار از شهادت طلبی،ایثار و از خود گذشتگی آمادگی دارند تا با
تمامی تهدیدات نسبت هب حیات فیزیکی،اخلاقی، اعتقادی و اجتماعی خود مقابله
کنند. نعمیق و تحکیم چنین روحیه ای و گسترش آن در بین آحاد افراد یک سرزمین
عامل مهم و رکن اصلی در تامین و تداوم امنیت ملی آن سرزمین می باشد. بر
این اساس این نوشتار در صدد است تا رابطه این مهم یعنی فرهنگ شهادت طلبی با
مقوله بسیار مهم و حیاتی امنیت ملی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار
دهد، در این مقاله مباحثی همچون مفاهیم، کلیات و تعاریف مربوط به امنیت ملی
و همچنین خاستگاه اعتقادی شهادت، روحیه و فرهنگ شهادت طلبی و ارتباط آن با
امنیت ملی مطالعه و بررسی می شود که امیدواریم درک روشن و مفیدی از مساله
را ارائه نماید.
وصیت شهدا در مورد حجاب
شهید یعقوب ابراهیم نژاد
اگر می دانستم با هر بار که خونم ریخته می شود بی حجابی آغوش حجاب در بر می گیرد، حاضر بودم هزاران هزار بار کشته شوم.
شهید احمد پناهی
حجاب شما سنگری است آغشته به خون من که اگر آن را حفظ نکنید به خون من خیانت کرده اید.
شهید محمد محمودی
حجاب شما از خون ما که در جبهه می ریزد برای دشمن کوبنده تر است.
شهید ابراهیم هاشمی
حجاب شما به خون ما رنگ می بخشد.
شهید تقی سیفی
خواهران در حجاب و برادران در نگاه می توانندشیطان را سرکوب کنند.
ادامه مطلب ...
احیای فرهنگ ایثار وشهادت
در مکتب توحید، آن چیزی دارای ارزش و ماندگاری است که در راه خدا و برای خدا شکل گیرد. هر مقدار از عمر انسان که برای خدا صرف شود. هر کاری که برای خدا انجام گیرد، مالی که در این راه هزینه شود. از ارزش واقعی و ماندگاری برخوردار است و در این راستا هرچه انجام کاری برای خدا سخت تر و نیت خالص تر باشد ارزش و اثر آن بیشتر است. بنابراین هرگونه اهتمام و تلاش در راه خدا مصداق جهاد فی سبیل اللّه است.
در این مکتب، از خود گذشتگی در راه خدا و دفاع از حق در بالاترین حد، ارزشگذاری شده است و فرهنگ ایثارگری و شهادت طلبی در متن اسلام از درخشش و ویژگی برجسته ای برخوردار است.
دستاورد اساسی حضرت امام خمینی در رهبری انقلاب اسلامی، احیاء اسلام ناب محمّدی(ص) و مهمترین ویژگی آن احیاء فرهنگ شهادت و ایثارگری بود. با مروری گذرا در فرایند نهضت امام خمینی و قوام نظام اسلامی به خوبی می توان دریافت که اگر فرهنگ شهادت طلبی و ایثارگری نبود، نه انقلاب به پیروزی می رسید و نه نظام اسلامی دوام می یافت، همانگونه که در صدر اسلام نیز اگر این ویژگی نبود نه اسلام شکل گرفته بود و نه دوام می یافت.
بنابراین موضوع شهادت و ایثارگری سکه پربهایی است که در یک روی آن باید والاترین ارزشهای الهی را مشاهده کرد و در روی دیگر آن دستاوردها و آثار و برکات بی بدیل را.
شهید در لغت به معنی گواه، حاضر، ناظر و... و در اصطلاح دینی به کسی اطلاق می شود که با انتخاب آگاهانه، و بر اساس حجت شرعی، در راه خدا به شهادت می رسد و در قانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی این گونه تعریف شده است، «شهید به کسی گفته می شود که جان خود را در راه انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن یا دفاع از کیان جمهوری اسلامی در مقابل تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار نموده یا می نماید.»
مقالات فرهنگ ایثاروشهادت
عوامل گسترش وانحطاظ فرهنگ ایثار وشهادت با تاکید بر قرآن وسنّت
چکیده مقاله:
ایثار و شهادت
، مفاهیمی ارزشمند در همه ی جوامع بشری هستند . همه ی ملّت ها به فداکاران
، جانبازان و سلحشوران خود به دیده احترام می نگرند ؛ لیکن شیوه های این
تقدسگرایی و احترام متفاوت است . درآموزه های اسلامی ، جوهره فرهنگ ایثار و
شهادت از خودگذشتگی ، اخلاص و آزادمنشی هوشمندانه و هدفمند است.ترویج و
اشاعه ی فرهنگ ایثارو شهادت ، آثار بسیار مثبت اخلاقی ،اعتقادی ، سیاسی ،
اقتصادی ، فرهنگی را در بر دارد . این مقاله، عواملی که موجب رشد و انحطاط
فرهنگ ایثار و شهادت بوده را با تاکید بر قرآن و روایت جستجو کرده و هریک
از عوامل رشد وانحطاط را مورد بررسی قرار داده است. آن گاه پس از بیان
عوامل ، راهکارهایی را اشاره می کند که اعتقاد به آن ، این فرهنگ را پویاتر
خواهد نمود و تأثیر بسزایی در جامعه ، خصوصاً نسل جوان خواهد داشت.
تهاجم فرهنگی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت-مقالات شهدا ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و تلاش برای احیاء آن برای مقابله با تهاجم فرهنگی موضوعی است که نیازمند بررسی ابعاد مختلف آن است. تعریف شهادت فرهنگ شهادت طلبی
ایجاد کردن و سپس توسعه یک فرهنگ در میان یک جامعه، فعالیتی تدریجی و
زمانبر است. البته بعضی از حوادث تاریخ در ایجاد و گسترش یک فرهنگ نقش
تسریع کنندهای دارند. مثلاً در خصوص توسعه و گسترش شهادت در جوامع، حوادث
بزرگی نظیر حماسه عاشورا، نهضتها و قیامهایی که بعد از آن در طول تاریخ
تشیع به وقوع پیوسته و در زمان معاصر، پدیده انقلاب اسلامی با رهبری امام
خمینی (ره) و سپس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ۸ ساله، در رشد و تسریع و گسترش
فرهنگ شهادت در میان جوامع از جمله لبنان و فلسطین نقش داشتهاند. امّا
برای تداوم و گسترش این فرهنگ در زمان کنونی چه باید کرد در این نوشتار،
ابتدا شهادت و فرهنگ شهادت طلبی، تعریف و سپس عوامل تقویت و تضعیف این
فرهنگ بررسی شده است.
شهادت، مرگی از نوع کشته
شدن است که شخص مؤمن، آگاهانه و با اختیار و به خاطر اهدافی که از منظر
دین، مقدس شمرده شده است، آن را بر میگزیند که قرآن کریم از آن به معنای
«قتل فی سبیل الله» یاد کرده است.
با
توجه به شمولی که در معنای واژه فرهنگ نهفته است، حالت استیلا، فراگیری و
نهادینه شدن این اشتیاق به شهادت در راه خدا، در جامعه اسلامی است. چنانچه
فرهنگ نماز تا حدودی چنین شمولی دارد.[۱]
تهاجم فرهنگی و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و تلاش برای احیاء آن برای مقابله با تهاجم فرهنگی موضوعی است که نیازمند بررسی ابعاد مختلف آن است.
ایجاد کردن و سپس توسعه یک فرهنگ در میان یک جامعه، فعالیتی تدریجی و
زمانبر است. البته بعضی از حوادث تاریخ در ایجاد و گسترش یک فرهنگ نقش
تسریع کنندهای دارند. مثلاً در خصوص توسعه و گسترش شهادت در جوامع، حوادث
بزرگی نظیر حماسه عاشورا، نهضتها و قیامهایی که بعد از آن در طول تاریخ
تشیع به وقوع پیوسته و در زمان معاصر، پدیده انقلاب اسلامی با رهبری امام
خمینی (ره) و سپس جنگ تحمیلی و دفاع مقدس ۸ ساله، در رشد و تسریع و گسترش
فرهنگ شهادت در میان جوامع از جمله لبنان و فلسطین نقش داشتهاند. امّا
برای تداوم و گسترش این فرهنگ در زمان کنونی چه باید کرد در این نوشتار،
ابتدا شهادت و فرهنگ شهادت طلبی، تعریف و سپس عوامل تقویت و تضعیف این
فرهنگ بررسی شده است.
تعریف شهادت
شهادت، مرگی از نوع کشته
شدن است که شخص مؤمن، آگاهانه و با اختیار و به خاطر اهدافی که از منظر
دین، مقدس شمرده شده است، آن را بر میگزیند که قرآن کریم از آن به معنای
«قتل فی سبیل الله» یاد کرده است.
فرهنگ شهادت طلبی
با
توجه به شمولی که در معنای واژه فرهنگ نهفته است، حالت استیلا، فراگیری و
نهادینه شدن این اشتیاق به شهادت در راه خدا، در جامعه اسلامی است. چنانچه
فرهنگ نماز تا حدودی چنین شمولی دارد.[۱]
خانواده ووظایف مبلغان دینی – قسمت اوّل
از مسائل مهمی که مبلغان بزرگوار در مناطق تبلیغی خود با آن مواجه هستند و کمتر در مورد آن سخن گفته شده، مسئله خانواده و فرزندان آنان می باشد; زیرا مبلغانی که خانواده های خود را در تبلیغ به همراه دارند، مسئولیت زیادتری در قبال امر تبلیغ دارند و نه تنها رفتارها و گفتارهای شخصی آنان، بلکه عملکرد خانواده هایشان نیز در کار تبلیغاتی مؤثر است . اساسا یکی از وظائف مهم مبلغان دینی و روحانیون مذهبی غفلت نکردن از پی آمدهای مثبت و منفی رفتار خانواده های ایشان در جامعه می باشد .
چگونگی رفتار مبلغ با همسر و فرزند خود، کیفیت رفتار همسر و فرزندان مبلغان روحانی با سایر مردم، نوع پوشش ظاهری، رفت و آمدهای خانواده مبلغان در محیط تبلیغ و ... همواره زیر نظر می باشد و مردم با حساسیت کامل به آنان می نگرند . قرآن کریم در مورد همسران پیامبر صلی الله علیه و آله سخنی دارد که شامل تمام رهبران دینی و مبلغان و همسران و فرزندانشان نیز می شود . خداوند متعال در سوره احزاب به وظیفه خطیر همسران پیامبر صلی الله علیه و آله اشاره کرده، مسئولیت آنان را چنین تبیین می کند: «یا نساء النبی من یات منکن بفاحشة مبینة یضاعف لها العذاب ضعفین و کان ذلک علی الله یسیرا × و من یقنت منکن لله و رسوله و تعمل صالحا نؤتها اجرها مرتین و اعتدنا لها رزقا کریما (1) » ; «ای همسران پیامبر! هر کدام از شما گناه آشکار مرتکب شود، عذاب او دو برابر خواهد بود و این برای خدا آسان است و هر کس از شما از خدا و پیامبرش اطاعت کند و عمل نیک انجام دهد، پاداش او را نیز دو چندان خواهیم داد و روزی با ارزشی برای او درنظر گرفته ایم .» ادامه مطلب ...
خانواده و وظایف مبلغان دینی – قسمت دوّم
شرکت دادن خانواده در امور تبلیغی
از رموز موفقیت برخی مبلغان دینی، شرکت همسران و دختران آنان در امر خطیر تبلیغ می باشد; چراکه درهر منطقه ای نیمی از مخاطبان تبلیغ را بانوان تشکیل می دهند و برای ارتباط سالم و کارساز با آنان بهترین شیوه، وارد شدن خانواده های مبلغان در این وادی می باشد .
البته، ممکن است بسیاری از همسران مبلغان بزرگوار، آشنایی کامل با امر تبلیغ نداشته باشند، اما می توان زمینه آشنایی را فراهم کرده و آنان را به این امر مهم تشویق نمود .
در خاطرات خانوادگی حضرت امام خمینی قدس سره آمده است که آن بزرگوار بعد از ازدواج با همسرشان، علوم دینی را به ایشان آموزش می دادند . چنان که همسر گرامی ایشان در این خصوص نقل می کند: «بعد از ازدواج، سال اول «هیئت » خواندم و بعد از آن «جامع المقدمات » را فرا گرفتم . دو بچه داشتم که «سیوطی » را شروع کردم . وقتی سیوطی تمام شد، چهار بچه داشتم . وقتی فرزند چهارم متولد شد، دیگر وقت مطالعه و درس خواندن نداشتم، ولی ایشان تدریس «شرح لمعه » را شروع کردند; مجموعا هشت سال در نزد آقا درس خواندم . (1) »
آری، اگر مبلغان بزرگوار بتوانند از خانواده های خویش به عنوان بازوی تبلیغی بهره گیرند، مطمئنا درکارشان توفیقات بیشتری خواهند داشت; چراکه برخی از مردان موفق و نامدار تاریخ، پیشرفتهای خود را مدیون همسران فداکار و تلاشگر خود بوده اند ادامه مطلب ...
علل صلح آمام حسن مجتبی(ع)
1– تکلیف گرایی
شماری بر این باورند که علت اصلی صلح امام حسن (ع) انجام وظیفه بود، زیرا امامان معصوم هر کدام وظیفه خاصّی داشته اند که از سوی خداوند تعیین شده است. از امام صادق (ع) روایت شده که فرمود: «به راستی که وصیّت به صورت کتابی از آسمان بر محمد (ص) نازل گردید و نامه مُهر شده ای جز وصیّت بر آن حضرت نازل نشد. جبرئیل عرض کرد: ای محمد! این است وصیّت تو در امت خویش که نزد خاندانت خواهد بود. رسول خدا (ص) فرمود: ای جبرئیل! کدام خاندانم؟ عرض کرد: بندگان برگزیده خدا از آنها و دودمانشان، تا علم نبوت را از تو ارث برند... به راستی وصیّت، مُهرهایی بود، پس علی (ع) مهر اول را گشود و هر چه در آن بود بر طبق آن عمل کرد؛ سپس حسن (ع) مهر دوم را گشود و هر چه در آن بود به آن عمل کرد و چون حسن (ع) از دنیا رفت، حسین (ع) مهر سوم را گشود و دید دستور خروج و کشتن و کشته شدن در آن بود... .»(1)
اگر علت صلح امام حسن (ع) انجام تکلیف الهی باشد؛ بدین معنا که خداوند چنین وظیفه ای را برای آن حضرت تعیین کرده است، اشکال و شبهه ای بر صلح ایشان وارد نیست، و اگر می بینیم برخی اشکال هایی بر آن وارد می کنند به این دلیل است که سرّ آن را نمی دانند.
از سوی دیگر، امامان معصوم (ع) حجت خدا بر مردم هستند و از این رو رفتار و گفتارشان حجت است. بر این اساس، صلح امام حسن (ع) عملی است که از سوی حجت خدا انجام شده و قطعاً دلایل بسیار مستحکم و متقنی داشته، گرچه دیگران آن را ندانند؛ چنان که آن حضرت خود بدان اشاره کرده است. شیخ صدوق به سند خود از ابی سعید عقیصا روایت کرده که گفت: وقتی به نزد امام حسن (ع) رفتم و به آن حضرت عرض کردم: ای فرزند رسول خدا! چرا با این که می دانستی حق با شماست، با معاویه گمراه و ستم گر صلح کردی؟! امام فرمود: ای ابا سعید! آیا من حجت خدا بر خلق او و امام آنها پس از پدرم نیستم؟ گفتم: چرا! فرمود: پس من اکنون امام و رهبرم، چه قیام کنم و چه نکنم.
شناخت زمینه ها و علل صلح امام حسن(ع)
به طور کلى - و هم تاریخ اسلام نشان مى دهد - که براى امام و پیشواى مسلمین ، در یک شرایط خاصى جایز است - و احیانا لازم و واجب است - که قرار داد صلح امضاء کند ، همچنان که پیغمبر اکرم رسما این کار را در موارد مختلف انجام داد ، هم با اهل کتاب در یک مواقع معینى قرار داد صلح امضا کرد و هم حتى با مشرکین قرار داد صلح امضا کرد ، و در مواقعى هم البته مى جنگید . و بعد ، از فقه اسلامى کلیاتى ذکر کردم و به اصطلاح استحسان عقلى عرض کردیم که این مطلب معقول نیست که بگوییم یک دین یا یک سیستم ( هر چه مى خواهید اسمش را بگذارید ) اگر قانون جنگ را مجاز مى داند معنایش این است که آن را در تمام شرایط لازم مى داند و در هیچ شرایطى صلح و به اصطلاح همزیستى ، یعنى متارکه جنگ را جایز نمى داند ، کما این که نقطه مقابلش هم غلط است که یک کسى بگوید اساسا ما دشمن جنگ هستیم به طور کلى و طرفدار صلح هستیم به طور کلى . اى بسا جنگها که مقدمه صلحِ کاملتر است و اى بسا صلحها که زمینه را براى یک جنگ پیروزمندانه ، بهتر فراهم مى کند .
این ها یک کلیاتى بود که در جلسه پیش عرض کردیم . بعد قرار شد که درباره این موضوع صحبت کنیم که وضع زمان امام حسن چه وضعى بود و آن شرایط چه شرایطى بود که امام حسن در آن شرایط صلح کرد و در واقع مجبور شد که صلح کند ، و نیز این شرایط با شرایط زمان امام حسین چه تفاوتى داشت که امام حسین حاضر نشد صلح کند . تفاوت های خیلى فراوان و زیادى دارد . حال من جنبه هاى مختلفش را برایتان عرض مى کنم ، بعد آقایان خودشان قضاوت بکنند . ادامه مطلب ...
رسالت های شاعرین اهل بیت (ع)
«نگریستن» برتر از «گریستن»؛ وظیفه شاعر عاشورایی چیست؟
شاعر عاشورایی به جای نیشتر زدن بر زخم‌های کربلا، باید بر اندیشه و راه و مرام امام حسین(ع) نیشتر بزند و از معبر «گریستن» ما را به «نگریستن» و از معبر «عزاداری» به «بیداری» دعوت کند.
یادداشتی از رضا اسماعیلی
«هَل مِن ناصر یَنصُرنی : کیست که مرا یاری کند؟»
اگر به عنوان یک شاعر آیینی و عاشورایی، جانی بصیر، فطرتی بیدار و گوشی شنوا داشته باشیم، امروز نیز ندای «هل من ناصر ینصرنی» حسین(ع) را بلندتر و رساتر از مُحرم سال 61 خواهیم شنید و امروز نیز توفیق همراهی و هم‌رکابی با حضرتش را خواهیم داشت؛ چرا که شعار هنوز و همیشه حسینی شعاران چیزی جز این نیست که در راه پر افتخار آن امام همام به فیض شهادت نائل گردند: «یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَکُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِیما».
هر که دارد هوس کرب وبلا، بسم الله! بیایید با نگاه کردن به شعر آیینی به عنوان یک رسالت - و نه یک دل‌مشغولی و تفنن - امروز نیز به یاری حسین(ع) بشتابیم. و اما این که ما شاعران آیینی چگونه می‌توانیم در این سنگر الهی به مجاهدت بپردازیم و به ندای «هَل مِن ناصر یَنصُرنی» حسین (ع) لبیک بگوییم، مشروط به رعایت ظرایف و دقایقی‌ست که آگاهی از آنها می‌تواند ره‌توشه خوبی برای طی طریق در این مسیر روشن باشد.
استقامت: پایدارى در دین
این واژه از ریشه «ق‌ـ‌و‌ـ‌م» است و براى آن معانى مختلفى مانند اعتدال[1]، ثبات و مداومت[2] استمرار[3]، پایدارى، ایستادن، درست شدن و قیمت‌نهادن[4] را بازگو کرده‌اند و معناى اعتدال شهرت بیشترى دارد.[5] برخى گفته‌اند: استقامت همان اقامه است; ولى اضافه شدن دو حرف «س» و «ت» معناى آن را تأکید مى‌کند.[6] در معنایى جامع مى‌توان گفت نظر به اینکه اصل واحد در این ماده، مفهومى است در برابر قعود و معناى اصلى آن به پاداشتن و فعلیت عمل است، استقامت با توجه به معناى‌طلبى باب استفعال، به‌معناى طلب قیام است و استمرار و استدامت و مانند آن از لوازم معناى اصلى به‌شمار مى‌آید.[7]
استقامت در مفهوم قرآنى آن اصطلاحى براى پایدارى در دین و مسیر حق در برابر کژیهاست.[8] اهل معرفت تعابیرى چون «اهل استقامت» و«منزل‌استقامت» را که مرحله‌اى از مراحل سلوک الى اللّه است به‌کار مى‌برند.[9] در نظر عارفان، استقامت برزخى است بین پرتگاههاى مخوف عالم تفرق و سدرة‌المنتهاى عالم جمع و روحى است که احوال سالکان بدان زنده و باقى‌است.[10]
ادامه مطلب ... مقابله با حجاب، محور دشمنی با فرهنگ اسلام است
خانه‌داری زن از اشرف کارها است سزاوار نیست که بانوی مسلمان، در غرب و قلب اروپا بر حفظ حجاب
اسلامی آن‌گونه در برابر فشارهای دولت‌های آنها مقاومت کند، ولى در کشور
اسلامی عزیز ما ایران، ترک چادر مدّ و رایج شود و بعضی از دختران بدون چادر
باشند.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در نوشتاری با عنوان
«مقابله با حجاب، محور دشمنی با فرهنگ اسلام» ضمن اشاره به اهمّیت مسأله
حجاب و مفاسد روشن اختلاط مردان و زنان، تاریخچه‌‌ای از عداوت دشمنان اسلام
با فریضه‌ی حجاب را به اختصار بیان کرده و زنان مسلمان را به مراقبت بر
حفظ حجاب و عفاف، سفارش کرده‌اند. متن نوشتار معظم له بدین شرح است. * حجاب، امتیاز زنان مسلمان
رکن قویم و اصیل «حجاب»، اساس و پایه‌ای است که بانوان مسلمان
در جهان به آن ممتاز هستند و کرامت و شرافتی است که به آن افتخار
می‌نمایند؛ همان اصلی که دشمنان اسلام به اهمیت آن تا آنجا پی‌برده‌اند که
یکی از نخست‌وزیران اسبق انگلستان در نطقی به صراحت می‌گوید: «مادامی که
کعبه، قرآن و حجاب در جوامع اسلامی باشد، ما نمی‌توانیم سیادت و آقایی خود
را داشته باشیم. باید قرآن را بسوزانیم، کعبه را از بین ببریم (که وهابیت
را برای رسیدن به همین هدف به عربستان آوردند) و عفّت و حجاب را از بانوان
مسلمان بگیریم.»
اندیشمند عربستانی مطرح کرد؛ ریشه‌های تاریخی قساوت و توحش داعش کجاست؟
ریشه وحشی گری هایی که امروز از سوی داعش و تکفیری ها شاهد آن
هستیم -در حالی که بر آن نام حدود شرعی می گذارند!- از بنی امیه سرمشق
گرفته شده و بنی‌امیه هم از معاویه و معاویه هم از مادرش هند جگرخوار و
پدرش ابوسفیان پیروی می کرد که آن رفتار مشهور و فجیع را با جنازه حمزه در
جنگ احد کردند. دکتر شیخ حسن فرحان المالکی اندیشمند و مبارز سنی عربستانی در
سال 1390 هجری قمری در منطقه بنی مالک جنوبی 150 کیلومتری شرق شهر "جازان"
متولد شد؛ وی از چهره‌های مشهور در بین پژوهشگران تاریخی در کشورهای عربی و
به ویژه عربستان سعودی محسوب می‌شود. فرحان المالکی به خاطر روشنگری هایش
علیه وهابیت و سلفی گری و انصافش در برابر شیعیان، و همچنین انتقاد در مورد
خلافت معاویه و یزید، اکنون در زندان آل سعود به سر می برد. وی طی مقاله ای با عنوان «هاکم اصول الدواعش» (که در
پایگاههای عربی درج شده است) ریشه های تاریخی قساوت جریان تکفیری از جمله
داعش را تشریح کرده است.
حسن
فرحان در دسامبر سال 2012 میلادی در برنامه زنده شبکه وصال که متعلق به
وهابیون سعودی است به انتقاد از برخی صحابه پیامبر(ص) می پردازد و این
انتقاد وی باعث می‌شود آن برنامه قطع شده و دستور پخش این برنامه به طور
کلی لغو گردد.
حسن فرحان در مقاله خود که پیش از رفتن
به زندان نوشته است، فهرستی از مسلمانان برجسته اعم از شیعه و سنی را در
طول تاریخ ذکر کرده است که بر اثر قساوت حاکمان اموی و یا عباسی با
پشتیبانی جریان تکفیر جان خود را از دست داده و قربانی شده اند. ترجمه متن
مقاله با اندکی تلخیص چنین است:
1. حجر بن عدی،
صحابی پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ کشته می شود، چرا؟ چون از نظر حاکم
وقت (حجّاج) کافر شده بود و سبب کفرش اجتناب از لعن علی بن ابی طالب بود! و
امروز نیز برخی از ما همچنان از این منطق پیروی می کنیم.
تناسب امام حسین و سوره فجر در چیست؟
در حدیثی وارد است که امام صادق(علیه السلام)
فرمودند: «سوره مبارکه فجر را در نمازهای واجب و مستحب بخوانید زیرا این
سوره مبارکه در شأن امام حسین (علیه السلام) است. شخصی علت آن را جویا شد، حضرت در پاسخ فرمودند: به دلیل آن که امام حسین(علیه السلام) صاحب نفس مطمئنه بود که خداوند از او راضی و او از خداوند راضی بود.» (مجمع البیان، ج 10- ص 481) مگر در سوره فجر، چه موضوعی مطرح است که با سید الشهدا (علیه السلام) تناسب دارد؟ محتوای این سوره فساد و تباهی قوم عاد، ثمود و فرعونیان و نیز
لجاجت آنان در برابر دعوت پیامبران الهی، که برای نجات ایشان مبعوث شده
بودند به سرنوشت شوم ختم گردید. آن گاه که همانند این اقوام بنی امیه نیز تلاش خود را برای
نابودی دین خدا آغاز نموده، طغیان امویان به اوج خود رسید و فرزندان امیه
از کرسی خلافت انسان کامل، تختی برای پادشاهی خود ساخته اند. از اسلام نمانده بود الا ظاهری و جسم بی روح، جماعت همه آن
چیزی بود که از حقیقت دین بر جای مانده بود. نه عجب اگر در شهر کوران
خورشید را دشنام دهند و تاریکی را پرستش کنند! آنگاه که دنیا پرستان کور،
والی حکومت اسلام شوند، تقدیر این چنین رفته بود که شب حاکمیت ظلم و فساد
با شفق عاشورا آغاز شود و سرخی این شفق، خون فرزندان رسول خدا باشد، موجی
از خون، از کربلا به راه افتاد و سلطه آنان را همانند اقوام یاد شده از
میان برد.
چند حدیث
همسر خوب می خواهی، بسم الله
در حدیثی آمده است که «من اکثر الاستغفار»، کسی که زیاد استغفار کند، 4 چیز به دست می‌آورد: «جعل الله له من کل همٍ و غمٍ فرجا» اگر غم و غصه دارد، غم و غصه اش بیرون می آید.
آدم گاهی اوقات بی خودی غم و غصه‌اش می‌شود، در آن لحظه تسبیح را بردارید ، استغفار کنید. قطعاً حالتان خوب می شود.
نقش استغفار در دور شدن بلا از انسان
دوم: «من کل خوفٍ امنا» گاهی اخبار ناخوشایند را می‌دهند. اگر استغفار کنی، هیچ خبری نمی‌شود، یه نفر دشمن داری، تهدید کرده که امشب ترورت می‌کنم، استغفار کنی، او را یکی دیگر ترور می‌کند و راحت می‌شوی، اگر استغفار کرده‌ای از کسی نترس و فقط از خدا بترس.
سوم: «من کل ضیقٍ مخرجا» صاحبخانه تو را جواب کرده؟ سفته هایت عقب افتاده؟ گرفتاری؟ اگر استغفار کنی همه اینها درست می شود.
مهمترین عامل نجات از مشکلات و سختى ها و بهترین سبب زدودن غم و اندوه در کلمات نورانى پیامبر و اهل بیت پاکش (علیهم السلام) استغفار و عذرخواهى از خداى مهربان، معرفى شده است.
رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) در سخن زیبایى مى فرمایند:
هر کس غم و غصه اش زیاد است، باید زیاد استغفار کند. (کافى، ج 5، ص 316)
ادامه مطلب ...
توکل و نقش اسباب طبیعی
به نظر می رسد که برخی باورها و اعتقادات با واقعیات هستی
تناسب ندارند و نوعی تناقص و تضاد میان آن چه هست و آن چه باور ذهن و نگرش و
گرایش آدمی را سامان می دهد یافت می شود.
البته برخی این تضادها و
تناقض ها توهم است و به سبب عدم تسلط شخص به موضوع و یا موضوعات پدیدار می
گردد و برخی دیگر نیز به سبب آن است که موضوعات در مجموعه خویش به درستی
قرار داده نمی شود؛ زیرا باورهای دینی که از منبع وحی و حکمت و علم فرو
فرستاده شده نمی تواند متناقض یا متضاد باشد. بنابراین ضروری است تا در یک
مجموعه و شبکه دیده شود. نمونه باورها و گزاره های ایمانی را می توان به
قطعات پازل تشبیه کرد که هر قطعه گاهی نه تنها معنا و مفهوم درست و کاملی
ندارد، بلکه بسیار زشت و نامناسب می نماید. اما همین قطعات بظاهر ناجور و
نامتناسب هنگامی که در کنار هم به درستی قرار گیرند و تحلیل گردند آن گاه
است که تصوری درست و کامل آفریده می شود که همگان را به شگفتی وا می دارد.
از امور و مسایلی که به نظر می رسد در حوزه تناقض ها و تضادها قرار می
گیرد، مسئله توکل و نقش اسباب طبیعی است. نویسنده در این نوشتار بر آن است
تا با بازخوانی و تحلیل و تبیین مسئله توکل و اسباب طبیعی در زندگی فردی و
جمعی، ارتباط آن دو را تشریح کند و نقش هر یک را براساس آیات و آموزه های
قرآنی تبیین نماید.
توکل تکیه گاهی برای اهل دل
انسان در زندگی خویش هرگامش متزلزل تر از آن است که خود بخواهد و بتواند بیاندیشد و یا بپندارد. از زمانی که خود را می یابد و با خود آشنا می شود مرگ را همانند هر تغییر و دگرگونی بنیان افکن دیگری می یابد که حضوری دایم دارد. از این رو برخی گفته اند که همواره باید پرسید چه مانده است نه این که چه گذشته است؟ به این معنا که باید از آن چه مانده پرسید نه از زندگی ای که گذشته است. برخی دیگر بر این باورند که زندگی با مرگ متولد می شود و جان می گیرد ؛ چون هر زندگی در درون خود مرگ را می پرواند و هردم آن بازدم مرگ است. البته شاید این تصور و تصویری تند و نگاهی بدبینانه باشد ولی ترسیم درستی از حقیقت و بازنمایی دقیق و راستی از واقع است. در این تصور و تصویر نانمایی میان ذهن و واقع رخ ننموده است بلکه بازنمایی دقیق ذهن از وضعیت موجود بشر و بیان کننده درست مفهوم زندگی است. زندگی به حقیقت و راستی آمیخته ای از شدن و مرگ است. مگر نه این است که حرکت جوهری و بیرونی انسان همواره به معنا و مفهوم شدن است و مگر نه این است که مرگ یعنی گام بلند شدن ؛ به این معنا که ما در هر حرکتی در حال شدن هستیم و چه بخواهیم و چه نخواهیم این بود ما با شدن دایمی درونی و بیرونی همراه است. شدن نیز تغییر و دگرگونی است که رخ می دهد و آدمی را گریزی از آن نیست. جهان به گونه ای آفریده شده است که همه چیز آن از دایره ثبات بیرون باشد و تغییر و دگرگونی جزو ذات آن قرار داده شده است. از این رو جهان بی تغییر و شدن معنا و مفهومی ندارد. اگر این شدن ها نبود هر گز چیزی به کمال نمی رسید و هیچ قوه ای به فعلیت در نمی آمد. از این رو شدن به عنوان اقتضایی کمالی جهان و آفریده های آن امری اجتناب ناپذیراست. هر شدنی به معنا و مفهوم مرگ است ؛ زیرا آن چه بود نیست می شود و چیزی دیگری ایجاد و جانشین و جایگزین آن می گردد. در این مبان سخن از امرثابت و متغیر و رابطه ثابت و متغیر مساله فلاسفه و فرزانگان است که به نظر می رسد که تاکنون پاسخ درست و راستی نیافته اند و دغدغه ایشان شده است. شاید این ثبوت مانند هر امر دیگری در این دنیا نسبی و دارای مراتب باشد. از این رو حتی آن امر ثابت در این دنیا به گونه ای متغیر است ولی بسیار آرام و کند این شدن را انجام می دهد و می پذیرد به گونه ای که محسوس ما نیست و کسی آن را در حال شدن نمی یابد در حالی که به گفته صدرایی حرکت جوهری حتی آن امر ثابت را از شدن بیرون نمی راند و استثنا نمی سازد. و اینک دغدغه بزرگ تر میان این همه شدن ها و ثابت قدیم و ازلی و رابطه میان آن دو که پرسش بزرگانی بوده است که خواهان حل آن از سوی صاحب الامر (عج) شدند و این حکایت دیروز و امروز و فردای ماست و دغدغه فرزانگان .
ادامه مطلب ...آداب معاشرت در قرآن - قسمت دوّم
آیة الله محمد تقى مصباح یزدى
1 - 4 - آداب نشستن
دیگر از آداب معاشرت که در قرآن کریم مورد تاکید واقع شده این
است که در مجالس طورى بنشینند که اگر تازه واردى، آمد جاى نشستنش باشد.
معمولا مجالس ظرفیت محدودى دارد و اگر همه افراد بخواهند آزاد و
راحتبنشینند ممکن است جا براى دیگران تنگ بشود از این رو دستور داده شده
که در مجالس وقتى به شما گفته مىشود که جا باز کنید تنگتر بنشینید و جا به
دیگران بدهید که خدا هم به شما وسعتبدهد. در آیه 11 سوره مجادله
مىفرماید: «یا ایها الذین آمنوا اذا قیل لکم تفسحوا فى المجالس فافسحوا
یفسح الله لکم» درباره شان نزول این آیه گفته‌اند: کسانى که خدمت
پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم شرفیاب مىشدند دور پیغمبر تنگاتنگ حلقه
مىزدند و کسانى که بعد مىآمدند دیگر جا براى ایشان نبود این است که در
این آیه اشاره مىفرماید طورى نباشد که اگر کسى کارى دارد یا مىخواهد سخنى
از پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم بشنود جا براى او نباشد.
بعد
اضافه مىفرماید: «و اذا قیل انشزوا فانشزوا» بعضى از مفسران گفته‌اند که
منظور این است که اگر شخص محترمى وارد شد و به شما گفته شد بلند شوید و جاى
خود را به او بدهید این کار را انجام بدهید و در ذیل آیه دارد: «یرفع الله
الذین آمنوا منکم والذین اوتوا العلم درجات» این ذیل مىتواند مؤیدى براى
این تفسیر باشد که در بین شما کسانى هستند که مزایایى دارند و احترامشان
براى شما لازم است از جمله مؤمنین خالص و علماى ربانى که نزد خدا محترمند و
خدا آنها را بلند مرتبه قرار مىدهد. «اذا قیل انشزوا» یعنى هنگامى که به
شما گفتند برخیزید تا شخص محترمى بنشیند، برخیزید و به او جا بدهید و
بىاحترامى نکنید زیرا اشخاص متقى و عالم، نزد خداى متعال مقامى بلند
دارند.
1 - 5 - گوش سپردن به سخن
یکى دیگر از آدابى که از سیره پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله
وسلم استفاده مىشود و در قرآن کریم هم به آن اشاره شده نکتهاى است که در
باب مدیریتخیلى مهم است. کسانى که در جامعه، شاخصند و نوعى رهبرى و
پیشوایى دارند طبعا دیگران به آنها مراجعه مىکنند و انتقادها و
پیشنهادهایى دارند و مسائلى را درباره مصالح و مفاسد جامعه مطرح مىکنند که
بسیارى از آنها صحیح و قابل قبول نیست اما شنونده در مقابل این سخنان باید
چه عکس العملى نشان بدهد؟ آیهاى هست که از آن استفاده مىشود که سیره
پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم این بود که به همه حرفها درست گوش
مىدادند و به اصطلاح خودمان تو ذوق طرف نمىزدند و اگر حرفش هم صحیح نبود
به رویش نمىآوردند.
منافقان این مطلب را براى پیغمبر، عیب مىدانستند
و مىگفتند: این شخص، فقط گوش و «اذن» است و هر کس هر چه مىگوید گوش
مى‌کند. در آیه 61 سوره توبه مىفرماید: «و منهم الذین یؤذون النبى و
یقولون هو اذن» منافقان درباره پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم
مىگفتند «اذن» استیعنى فقط گوش است و همه سخنان را مىشنود و نقض و
ابرامى نمىکند.
خداى متعال در جواب ایشان مىفرماید: «قل اذن خیر لکم
یؤمن بالله و یؤمن للمؤمنین و رحمة للذین آمنوا منکم والذین یؤذون رسول
الله لهم عذاب الیم»
درباره این تعبیر «یؤمن بالله و یؤمن للمؤمنین»
مفسران وجوهى ذکر کرده‌اند که چرا در یک جا متعلق «یؤمن» با حرف «با» ذکر
شده (بالله) و در جاى دیگر با حرف لام (للمؤمنین) و فرق اینها چیست؟ یکى
از بهترین وجوه این است که فرق بین این دو تعبیر، اشاره به تصدیق خبر و
تصدیق مخبر است. توضیح آن که: کلمه «یؤمن» که متضمن معناى تصدیق استبا
حرف «باء» متعدى مىشود و دلالتبر تصدیق به واقعیت و محتواى خبر دارد;
مثلا «ایمان بالله» به معناى تصدیق به وجود خداى متعال است و «ایمان به
انبیا و کتابهاى آسمانى» به معناى راستشمردن ادعاى پیامبران و تصدیق به
صحت محتواى کتابهاى آسمانى است، اما هنگامى که با «لام» ذکر مىشود
دلالتبر تصدیق گوینده دارد اعم از این که سخنش را مطابق با واقع هم بداند
یا نداند; یعنى معنایش این است که دروغ عمدى به گوینده نسبت نمىدهد ولى
معنایش این نیست که محتواى سخن او را هم تصدیق مى‌کند و به اصطلاح تعبیر
اول، به معناى تصدیق خبر است و تعبیر دوم به معناى تصدیق مخبر، خواه همراه
با تصدیق خبر هم باشد یا نباشد; یعنى وقتى شخص مؤمنى مىآمد به
پیغمبراکرمصلى الله علیه وآله وسلم عرض مىکرد که فلان مطلب چنان است
پیغمبر نمىفرمود: تو دروغ مىگویى یعنى مىخواهى خلاف واقع بگویى، اما
معنایش تصدیق به صحت محتواى سخن نبود و اگر آن مطلب احتیاج به تحقیق داشت
آن را تحقیق مىکرد که آیا درست استیا نه. و این لسان مدحى استبراى
پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم. و از این آیه مى‌توان استفاده کرد که
سایر رهبران و کسانى که مرجع مردم هستند باید در برخوردشان با دیگران این
طور باشند وقتى کسى حرفى به ایشان مىزند درست گوش بدهند و قیافهشان قیافه
کسى باشد که او را تصدیق مى‌کند اما معنایش این نیست که ترتیب اثر هم به
حرف طرف بدهند.
در شان نزول این آیه گفته شده که شخصى از منافقان خدمت
پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم مىنشست و سخنان آن حضرت را براى
دوستان خود نقل مىکرد (در روایات شیعه، نام وى عبدالله بن مطعم ذکر شده
است). جبرئیل به پیغمبراکرمصلى الله علیه وآله وسلم خبر داد که این شخص،
سخنچین است و گفتگوهایى را که در حضور شما انجام مىگیرد براى منافقان
نقل مى‌کند. حضرت او را خواستند و به او گفتند که آیا تو براى منافقین خبر
چینى مىکنى؟ گفت: نه، چنین چیزى نیست. گفتند: بسیار خوب، ولى مبادا از این
کارها بکنى. او رفت و پشتسر پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم گفت که
این شخص «اذن» (گوش) است هر کس هر چه مىگوید قبول مى‌کند، به او گفته
بودند که من اخبار را نقل مىکنم او هم قبول کرده بود، و من آن را انکار
کردم، از من هم قبول کرد!
1 - 6 - صحبت درگوشى (نجوا)
یکى دیگر از مسائلى که در معاشرتها مطرح مىشود و در چند مورد
در قرآن کریم به آن اشاره شده نجوا و درگوشى صحبت کردن است. در یک جمعى که
افراد مختلفى حضور دارند اگر دو نفر با هم خصوصى و درگوشى صحبت کنند طبعا
موجب رنجش دیگران مىشود و در دلشان مىگویند چرا مطلبى را مىخواهند از ما
پنهان کنند و ما را نامحرم حساب مىکنند؟ اما گاهى مواردى پیش مى‌آید که
این کار ضرورت پیدا مى‌کند; مثلا شخصى یک مساله خصوصى دارد و نمىخواهد
دیگران بفهمند ناچار مىبایستبطور خصوصى و نجوا مطرح بکند، البته اگر
بتواند در جایى که دیگران نباشند بگوید خیلى بهتر است ولى گاهى وقت تنگ است
و باید زودتر به طرف گفت. یا این که مطلبى مربوط به مصالح حکومتى است که
فقط باید رهبران قوم بدانند یا مربوط به اسرار نظامى است که نباید دیگران
مطلع شوند یا براى این که آبروى کس دیگرى محفوظ باشد احتیاج پیدا مىشود که
مطلب بطور خصوصى مطرح بشود; مثلا کسى مىخواهد کمکى براى شخص فقیرى بگیرد
اگر در حضور جمع مطرح بکند آبروى طرف ریخته مىشود بدون این که ضرورتى
داشته باشد یا این که دو نفر کدورتى دارند و کسانى مىخواهند آنان را اصلاح
بدهند اگر علنى مطرح کنند نقض غرض مىشود، زیرا در «اصلاح ذات البین»
گاهى اقتضا مى‌کند که برنامهریزى بشود و مىدانید در اصلاح ذات البین گاهى
گفتن دروغ هم جایز و بلکه مطلوب است مثل این که به طرف بگویند فلانى
نسبتبه شما خوش بین است و ارادت دارد.
بطور کلى در موارد مختلفى
احتیاج به برخوردهاى خصوصى و گفتگوهاى سرى و درگوشى پیدا مىشود. مواردى
هم هست که بر عکس این درگوشیها درستبرخلاف مصلحت است مثل توطئههایى که
منافقین مىکردند آنها هم کارهایى را که مىخواستند انجام بدهند فقط با
همکارانشان مطرح مىکردند.
در قرآن کریم به انواع نجوا اشاره شده است
در بعضى از آیات بطور کلى سفارش مى‌کند که در نجواهایتان تقوا را رعایت
کنید و توجه داشته باشید که سخنان محرمانه شما را خدا مىشنود بنابراین
چیزى نگویید که خلاف مصلحت اسلام و بر خلاف تقوا باشد. در بعضى از آیات
نجواهاى خلاف مصلحت را منع فرموده و مردم را از آن برحذر داشته است و در
بعضى از آیات گفته شده که نجوا براى کارهاى صحیح اشکال ندارد و مواردى را
ذکر فرموده که نجوا گفتن در آنها مانعى ندارد.
در سوره مجادله چندین
آیه در مورد نجوا است و به این صورت شروع مىشود: «الم تر ان الله یعلم ما
فى السموات و ما فى الارض ما یکون من نجوى ثلاثة الا هو رابعهم و لا خمسة
الا هو سادسهم و لا ادنى من ذلک و لا اکثر الا هو معهم این ما کانوا ثم
ینبئهم بما عملوا یوم القیمة ان الله بکل شىء علیم» (1) اگر سه نفر باشید
خدا چهارمى شماست و اگر پنج نفر باشید ششمى شماست و اگر کمتر باشید مثلا
دو نفر باشید خدا سومى است و اگر بیشتر باشید مثلا هفت نفر باشید خدا هشتمى
است. بنابراین به حضور خداى متعال در همه جا توجه داشته باشید و رعایت
تقوا را بکنید.
درباره این آیه، نکتههاى تفسیرى متعددى هست که مفسران
ذکر کرده‌اند از جمله درباره «معیتى» است که خداى متعال در این جا براى
خودش ذکر مىفرماید: «و لا ادنى من ذلک و لا اکثر الا هو معهم» بدون شک
خداى متعال یک موجودى در عرض موجودات دیگر نیست که شمارهبندى بکنیم و
بگوییم مثلا پنج انسان به علاوه خدا مىشود شش موجود. و این همان مطلبى است
که حکما فرمودند که وحدت خدا، وحدت عددى نیست زیرا عدد و شمارش در مورد
موجوداتى به کار مىرود که در عرض هم هستند و با افزودن یکى بر دیگرى،
موجودیت آنها افزایش مىیابد. پس منظور از این که خدا ششمین از پنج نفر هست
فقط اشاره به حضور خداى تعالى و قیومیتى است که خداى متعال در همه جا و
نسبتبه همه چیز دارد.
بعد از این آیه مىفرماید: «الم تر الى الذین
نهوا عن النجوى ثم یعودون لما نهوا عنه» نمىبینید کسانى را که نهى شدند
از نجوا باز هم همان کار را ادامه مىدهند. این اشاره استبه نهى منافقان
از نجوا و نیز نجوا در مورد کارهایى که موجب مفسده اجتماعى است. بعد توضیح
مىدهد: «ویتناجون بالاثم والعدوان و معصیت الرسول» اینها کسانى هستند که
با این که به آنها گفته شده نجوا نکنید در عین حال نجوا مىکنند و محتواى
نجواى آنان گناه و عدوان و تجاوز به حقوق دیگران و مخالفت و نافرمانى با
پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم است.
میان این سه چیزى که در این
آیه ذکر شده مى‌توان به این صورت فرق گذاشت که «اثم» یعنى گناهى که مورد
نهى خداى متعال است اما تجاوز بر دیگران نیست مانند شرب خمر و عدوان، در
مقابل اثم، گناهى است که موجب تضییع حقوق دیگران مىشود. البته ممکن است
«اثم» هم ارتباط با دیگران پیدا بکند اما اصالتا حیثیت «اثم» همان حیثیت
گناه شخصى است. اما «معصیة الرسول» در مقابل «معصیة الله» نافرمانى
پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم در امور ولایتى و حکومتى است، چون
بیاناتى که پیغمبر اکرم مىفرماید گاهى به عنوان ابلاغ رسالت الهى است، که
اطاعت این اوامر و نواهى همان اطاعتخداست، چون پیغمبر اکرمصلى الله علیه
وآله وسلم نقشى جز واسطه بودن و رسول بودن را در این جاها ندارد اما گاهى
اوامرى است که شخص پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم صادر مىکنند طبق
مقامى که خداى متعال به ایشان مرحمت فرموده و ولایتى که بر مردم دارند
منظور از معصیة الرسول نافرمانى پیغمبر در این گونه دستورهاى حکومتى و
ولایتى است.
درگوشیهاى منافقان درباره این چیزها بود یا مىخواستند
گناهى را دور از چشم دیگران مرتکب شوند و یا با هم براى مخالفتبا
پیغمبراکرمصلى الله علیه وآله وسلم توطئه مىکردند که چیزهایى را که ایشان
دستور مىدهند عمل نکنند و مخالفت نمایند.
«و اذا جاؤک حیوک بما لم
یحیک به الله» اینها کسانى هستند که وقتى در حضور تو مىآیند تحیتهایى به
تو مىگویند که خدا آن تحیتها را نفرموده است. در روایات آمده است که این
جمله اشاره به یهودیانى است که خدمت پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم
مىرسیدند و به جاى سلام، «سام» مىگفتند (سام در لغت عبرى به معناى مرگ
است) و چنین وانمود مىکردند که اداى احترام مىکنند. و مى‌توان ذیل آیه را
مؤید آن قرار داد که مىفرماید: «ویقولون فى انفسهم لولا یعذبنا الله بما
نقول» پیش خودشان مىگفتند که چرا خدا ما را به واسطه این سخنان عذاب
نمىکند؟ «حسبهم جهنم یصلونها فبئس المصیر» (2) خدا ایشان را عذاب خواهد
کرد و براى عذابشان جهنم کافى است و احتیاجى نیست که آنان را در دنیا عذاب
کنیم.
به هر حال این آیه نهى از نجوا و سخن محرمانهاى مى‌کند که
محتوایش نامطلوب باشد و برخلاف مصلحت و حق باشد. بعد مىفرماید: «یا ایها
الذین آمنوا اذا تناجیتم فلاتتناجوا بالاثم والعدوان» از این آیه استفاده
مىشود که مطلق تناجى و درگوشى گفتن نامطلوب نیست از این روى، تاکید مى‌کند
که اگر زمانى لازم شد که سخن محرمانهاى بگویید مواظب باشید که در
سخنانتان اثم و عدوان و معصیت پیغمبر نباشد: «فلاتتناجوا بالاثم والعدوان و
معصیت الرسول و تناجوا بالبر و التقوى» پس مطلق نجوا همیشه مذموم نیست و
در صورتى که مقتضاى بر و تقوا این باشد که شخص نجوا بگوید و خصوصى صحبت کند
اشکالى ندارد: «واتقوا الله الذى الیه تحشرون».
در آیه بعد اشاره
مىفرماید به نجواهاى مذموم: «انما النجوى من الشیطان لیحزن الذین آمنوا و
لیس بضارهم شیئا الا باذن الله و على الله فلیتوکل المؤمنون» روشن است
نجوایى که کار شیطان است همان نجواى مذموم است، زیرا تناجى به بر و تقوا در
جمله «و تناجوا بالبر و التقوى» تجویز شده است; یعنى نجوایى که به بر و
تقوا نیست و مصلحتى ندارد یک کار شیطانى است، و شیطان این کار را به مردم
القا مى‌کند تا مؤمنان را ناراحت کند «لیحزن الذین آمنوا» زیرا وقتى مؤمنان
مىبینند که چند نفر خصوصى صحبت مىکنند ناراحت مىشوند که چرا از ما
پنهان مىکنند و چه مطلبى هست که ما را مطلع نمىکنند، شاید مىخواهند
بلایى سر ما بیاورند «و لیس بضارهم شیئا» کارهاى منافقان ضررى به مؤمنان
نمىزند «الا باذن الله» مؤمن باید توجهش به خدا باشد. البته ممکن است
کسانى توطئههایى بکنند و با نجوا و در گوشى و قراردادهاى محرمانه اسباب
زیانى براى مؤمنین فراهم بکنند ولى مؤمن باید توجهش به خدا باشد که هیچ
چیزى بدون اذن خدا اثر نمىکند و این یک تربیت توحیدى است که مؤمن باید
توجهش به خدا باشد: «و على الله فلیتوکل المؤمنون» (3) توکلشان باید بر
خدا باشد و از او بخواهند که توطئههاى دیگران را خنثى کند، البته وظایف
دیگرى هم دارند که باید انجام بدهند ولى توجه و اعتماد قلبىشان باید بر
خدا باشد، نه از کار کسى بترسند که مستقلا ضررى به ایشان بزند و نه امیدشان
به دیگران باشد، امیدها باید به خدا باشد و خوف هم باید از خدا باشد.
از مجموع این آیات به دست مى‌آید که ما چند نوع نجوا داریم: نجوایى که بر
اساس بر و تقوا و به خاطر تامین مصلحتى است که اشکالى ندارد: «و تناجوا
بالبر و التقوى» و نجوایى که براى مخالفتخدا و پیغمبر است و محتوایش اثم و
عدوان و معصیة الرسول است و از گناهان به شمار مىرود و مىبایست ترک
بشود. و اما نجواهاى عادى که نه مصلحتى بر آن مترتب بشود و نه براى زیان
زدن به مؤمنان است فى حد نفسه کار مطلوبى نیست و شاید اطلاق «انما النجوى
من الشیطان لیحزن الذین آمنوا» شامل آن هم بشود. این کار برخلاف ادب است که
در حضور دیگران دو نفر با هم درگوشى صحبت کنند و نتیجهاش حزن مؤمنین است و
شیطان آدمى را وادار مى‌کند که کارى انجام دهد که موجب ناراحتى دیگران
بشود.
انگیزههاى شیطانى براى نجوا مختلف است; مثلا کسانى مىخواهند
خودنمایى بکنند که ما یک خصوصیتى با این شخص داریم و سخنان محرمانهاى با
یکدیگر داریم که دیگران نباید از آنها باخبر شوند، این گونه انگیزهها صرف
نظر از آثار سویى که بر نجوا مترتب مىشود، خود به خود ضد ارزش است.
در همین سوره اشاره مىفرماید به مطلبى که در زمان پیغمبر اکرمصلى الله
علیه وآله وسلم اتفاق افتاد و آن این بود که کسانى زیاد به آن حضرت مراجعه
مىکردند و تقاضاى ملاقات خصوصى داشتند و این کار مشکلاتى را براى پیغمبر
اکرمصلى الله علیه وآله وسلم به وجود مىآورد هم وقت آن حضرت را مىگرفت و
مانع مىشد از این که به کارهاى مهمترى بپردازند، و هم کسانى از این کار
سوء استفاده مىکردند و چنین وانمود مىکردند که ما با پیامبر خصوصیتى
داریم که باید حرفها را محرمانه با ایشان بزنیم. خداى متعال دستور داد که
هر کس مىخواهد با پیغمبر نجوا بکند و ملاقات خصوصى داشته باشد باید
صدقهاى بدهد: «یا ایها الذین آمنوا اذا ناجیتم الرسول فقدموا بین یدى
نجویکم صدقة ذلک خیر لکم و اطهر فان لم تجدوا فان الله غفور رحیم» (4) هر
کس توانایى دارد موظف است قبل از این که با پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله
وسلم ملاقات خصوصى داشته باشد صدقهاى بدهد. محدثان نقل کرده‌اند که تنها
کسى که به این آیه عمل کرد حضرت امیرالمؤمنینعلیه السلام بودند که یک
دینار داشتند و این دینار را تبدیل به ده درهم کردند و هر وقت مىخواستند
با پیامبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم صحبت کنند یک درهم صدقه مىدادند و
هیچ کس دیگر به این آیه عمل نکرد. بعد این آیه نسخ شد و آیه بعدى ناسخ
همین آیه است «ءاشفقتم ان تقدموا بین یدى نجویکم صدقات» ترسیدید که اگر
قبل از نجوا صدقه بدهید فقیر بشوید «فاذ لم تفعلوا و تاب الله علیکم
فاقیموا الصلاة و آتوا الزکوة و اطیعوا الله و رسوله والله خبیر بما
تعملون» (5) حالا که شما این دستور را عمل نکردید خدا هم بر شما بخشید
«تاب علیکم» و این حکم را از شما برداشتبروید سایر تکالیفى که دارید
انجام بدهید; نمازتان را بخوانید، روزهتان را بگیرید و کارهاى خیر انجام
بدهید. این یکى از آیات منسوخه است و شاید کمتر کسى در منسوخ بودنش شبههاى
داشته باشد. با تشریع این حکم، معلوم شد کسانى که اصرار داشتند با پیغمبر
اکرمصلى الله علیه وآله وسلم نجوا بگویند و ملاقات خصوصى داشته باشند این
ملاقاتها براى ایشان یک درهم هم نمىارزید و معلوم شد که این ملاقاتها
مصلحتى و لزومى نداشته است.
در آیه 114 سوره نساء موارد نجواى صحیح
ذکر شده است; نخست مىفرماید: «لاخیر فى کثیر من نجویهم» در بسیارى از
نجواها خیرى نیست. این لسان نکوهش است; یعنى کارى که فایده ندارد چرا انجام
مىدهید؟ بعد مواردى را استثنا مى‌کند: «الا من امر بصدقة او معروف او
اصلاح بین الناس» مگر کسى که نجوا را وسیلهاى براى وادار کردن کسى به
صدقه قرار دهد. کسانى هستند که از خودشان خدمتى برنمىآید ولى مىتوانند
وساطت در خیر بکنند و براى این که آبروى طرف ریخته نشود بطور خصوصى مطرح
مىکنند. «او معروف» یا مىخواهند امر به معروف کنند اما براى این که در
حضور مردم خجالت نکشد بطور خصوصى به او مىگویند. «او اصلاح بین الناس» یا
این که مىخواهند مقدمات اصلاح بین دو نفر را فراهم بکنند اول خصوصى با هم
صحبت مىکنند که چگونه با او برخورد بکنیم که کار اصلاح بشود. «و من یفعل
ذلک ابتغاء مرضات الله فسوف نؤتیه اجرا عظیما» نه تنها این گونه نجواها بد
نیستبلکه کسانى که براى رضاى خدا چنین کارهایى را انجام بدهند اجر عظیمى
خواهند داشت.
ادامه دارد
پاورقیها:
1) مجادله(58) آیه7.
2) همان، آیه8.
3) همان، آیه10.
4) همان، آیه12.
5) همان، آیه13.
تهاجم فرهنگی و راههای مقابله با آن- مقالات اجتماعی
اشاره:
اگر به تقابل استکبار جهانی در سه دهه گذشته نظر بیفکنیم در می یابیم که در دهه اول تقابل در حوزه نظامی است و سراسر این دهه جنگ، کودتا و ترور می باشد. اما از ابتدای دهه دوم، بحث فراگیر عمومی در جامعه ایرانی مسئله «تهاجم فرهنگی» بود.
تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی، هجوم فرهنگی و... مفاهیمی است که بر سر زبان ها افتاد و گسترش یافت. مقام معظم رهبری از همان اولین سالهای پایان دفاع مقدس، دست دشمنان را خوانده و خبر از تهاجم و شبیخون فرهنگی آنان دادند. چنانچه در یکی از سخنرانی ها می فرمایند: «دشمن از راه اشاعة فرهنگ غلط – فرهنگ فساد و فحشاء – سعی می کند جوانهای ما را از ما بگیرد. کاری که دشمن از لحاظ فرهنگی می کند یک تهاجم فرهنگی بلکه باید گفت یک شبیخون فرهنگی و یک قتل عام و غارت فرهنگی است».[1]
استکبار در دهه سوم در راستای هجمه فرهنگی به فکر مهار انقلاب اسلامی در سطح جهان افتاد لذا پرونده ایران به شورای امنیت رفت و تحریم ها تشدید شد و حمله به افغانستان، عراق و حزب الله به قصد مهار انقلاب اسلامی ایران آغاز گشت ولی در این امر(مهار بین المللی)نیز شکست خوردند.
نظام سیاسی و فعالیت مبتکرانه در مقابله با تهاجم فرهنگی
تهاجم فرهنگی- مقالات اجتماعی
فرهنگ‌های مختلف می‌کوشند تا به نوعی به فرهنگ مسلط در جامعه تبدیل شوند. همینک فرهنگ لیبرال هرچند فرهنگی غیربومی و وارداتی است، در حال مبارزه با فرهنگ مسلط یعنی فرهنگ اسلامی می باشد.
در حکم آخر رهبر معظم انقلاب برای شورای عالی انقلاب فرهنگی، معظم له بر نکات فراوانی تأکید کردند که در میان آنها سه نکته از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و به نوعی نکات کلیدی مورد تأکید ایشان بودند. این سه نکته عبارتند از:
۱- برخورد فعال و مبتکرانه با جبهه‌بندی هواداران فرهنگ انقلابی و اسلامی و معارضان عنود با انگیزه ی آن
۲- مکمل و تسهیل گر و الهام بخش بودن در فعالیت های خودجوش و فراگیر مردمی عرصه فرهنگ
۳- بازآرایی و هم افزا کردن همه ظرفیت های نرم افزاری و سخت افزاری و منابع انسانی حوزه فرهنگ.
درآمدی بر شناخت ابعاد تهاجم فرهنگی و نحوه ی مقابله با آن
چکیده
مجموعه دستاوردهای مادی و معنوی بشر در طول تاریخ را فرهنگ مینامند. تبادل فرهنگی ملتها نیز که در طول تاریخ در بستری طبیعی ادامه داشته برای تازهماندن معارف و حیات فرهنگی بشر امری ضروری است و جامعه ی انسانی را در مسیر سعادت واقعی به پیش میبرد.
اما آنچه امروزه مشکل ساز شده "تهاجم فرهنگی" یا غلبه ی یک فرهنگ بر سایر فرهنگ هاست که نمونهی بارز آن روند روبه گسترش تسلط فرهنگ غرب بر سایر فرهنگها ـ به ویژه فرهنگ اسلامی ـ در یکصد سال اخیر است. تفاوت عمده ی تهاجم فرهنگی با تبادل فرهنگی در این است که در تهاجم برای فرهنگ مورد هجوم امکان انتخاب وجود ندارد.
۱۳سال از صدور فرمان ۸ ماده ای رهبر انقلاب (مدظله العالی) در مبارزه با فساد گذشت وطرح یک سوال اساسی!!!!!
چرا تاکنون در خصوص مبارزه با مفاصد اقتصادی،هیچ اقدام ملموسی که حضرت آقا(مدظله العالی) ومردم را راضی نماید توسط مسئولین انجام نگردیده است؟
نارضایتی مردم و رهبری از عدم مبارزه جدی با فساد
طرح رسیدگی به اموال مسوولان بیش از دو سال است که در مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی مانده است.البته این طرح بزودی در مجمع تشخیص طرح و بررسی خواهد شد.
صراط: با وجود گذشت
13سال از فرمان 8ماده‌ای، هشدارهای رهبر معظم انقلاب طی این مدت با بروز
مفاسد اقتصادی بزرگ، پررنگ‌تر شدند و در دیدارهای مختلف با مسئولان اجرایی،
قوه قضاییه و قوه مقننه از بی‌توجهی نسبت به این مسئله انتقاد
کردند.
ادامه مطلب ...
سرچشمه های عزاداری شیعه پس از واقعه عاشورا در کربلا
چکیده:
در تاریخ شیعه، سنت عزاداری، علاوه بر جنبه های روحی و معنوی، رنگ سیاسی ـ اجتماعی نیز به خود گرفته است. شیعیان امامیه، با برپایی عزاداری و گرامیداشت شهیدان کربلا، طرفداری ازراه وروش پیشوایان شهیدومخالفت بادشمنان آنان رابه نمایش می گذارند.
این مراسم که هر سال پرشورتر برگزار می شود، این پرسش را مطرح می کند که سرچشمه های عزاداری شیعه امامیه پس از واقعه کربلا چیست؟
مقاله حاضر با رویکرد تاریخی، ریشه ها و سرچشمه های این سنت را بیان می کند.
صرف شرکت در مجلس امام حسین علیه السلام به معنای مورد تایید بودن و مورد عنایت بودن نیست زیرا چه بسا افرادی با اغراض شیطانی در این مجالس شرکت می کنند.
گریه بر امام حسین علیه السلام شاه بیت اعمال است. دستگاه امام حسین علیه السلام نقطه اتصال خوبی برای وصل شدن به خداست.
در کتاب کامل الزیارات روایت آمده است که گریه برای امام حسین علیه السلام، اولیای دین مثل پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت زهرا علیها السلام را خوشحال می کند. شاد کردن دل ایشان مانند مرحمی است که بر دل ایشان گذاشته می شود.
بر این اساس می توان به اهمیت مجالس روضه اهل بیت علیهم السلام اذعان بیشتری داشت.
اصلاً چرا ما برای اباعبدالله علیه السلام اشک می ریزیم؟
سه گناهی که کیفر آن در همین دنیاست
توجه ویژه داشتن، به ارزش و مقام پدر و مادر و احترام به آنها ، محترم دانستن حق دیگران و ترس از ظلم به طرق مختلف به مردم ، شکرگزار بودن در مقابل پروردگار و صدها مورد دیگر از مواردی هستند که با دیدن خلاف این ها، آهی بلند را از ما بلند می کند و با گفتن جمله ی "یاد قدیم ها بخیر" افسوسمان را دو چندان می کند.
در روایتی پیامبر اکرم صلی الله و علیه وآله، به مواردی که در بالا به عنوان مثال اشاره شد ، متذکر شده اند و در این رابطه فرموده اند:
کیفر سه گناه به قیامت نمی ماند (یعنی در همین دنیا مجازات می شود.)
1 - عاق پدر و مادر 2 - ظلم و تجاوز به مردم 3 - ناسپاسی در مقابل احسان و نیکی. (بحار الانوار، ج 74، ص 74)
در ادامه در باب این موضوع با ما همراه باشید ...
این روزها همه چیز عوض شده، خیلی از چیزها رنگ و بوی سابق را ندارد؛ یکی از آنها هم احترام به پدر و مادر است ...
گاهی ما چنان با پدر یا مادر خود صحبت می کنیم که گویی طلبکار هستیم و حق و حقوقمان را خورده اند.
گاه در پاسخ محبت بی حد و حصرشان چنان ناسپاسی می کنیم که قلبشان به درد می آ ید.
امام حسین (ع) در آغوش پیامبر (ص)
حضرت سیّدالشهدا (ع) همواره مورد توجّه ویژه رسول خاتم (ص) بوده است. پیامبر اسلام (ص) ارتباط ویژه‌ای با نوه خود برقرار می‌کردند و هرگاه این کودک خردسال را مشاهده می‌کردند، او را در آغوش گرفته و بسیار می‌بوسیدند.
در این رابطه روایات زیادی وجود دارد. به عنوان نمونه ابن قولویه[1] در کتاب «کامل الزیارات» از امام باقر (ع) اینگونه نقل می‌کند:
«کانَ رَسُولُ الله (ص) إِذا دَخَلَ الحُسَیْنُ (ع) إجْتَذَبَهُ إِلَیْه»
هرگاه سیّدالشهداء (ع) نزد رسول خاتم (ص) می‌آمد، حضرت تمام آغوش خود را می‌گشود. نکته مهم این است که حضرت در هر مکانی، چه در منزل خود، چه در منزل دختر گرامی‌شان، چه در مسجد و حتّی در محراب، با مشاهده فرزند خود، غرق در شادی شده و او را در بغل می‌گرفت.
از واژة «إجتذبه» در روایت قبل به معنی «او را به سمت خود جذب می‌کرد» فهمیده می‌شود اباعبدالله (ع) به راحتی در آغوش پیامبر (ص) نمی‌آمد؛ بلکه پیامبر (ص) باید نرمش و ملاطفت می‌نمود تا او را در آغوش بگیرد.
درس های عاشورا-مقالات عاشورایی
فداکاری در راه مکتب
امام حسین علیه السلام با عمل خود به انسان های مؤمن آموخت هنگامی که اساس مکتب با خطر مواجه می شود، باید در راه حفظ آن از هیچ گونه فداکاری دریغ نورزند. امام حسین علیه السلام وقتی دید زمام جامعه اسلامی به دست فردی مثل یزید افتاده است که به صورت علنی احکام الهی را زیر پا می گذارد قیام کرد و مردم را هم برای مبارزه با یزید فرا خواند و در این راه از جان و مال و فرزندان و یارانش گذشت و اجازه نداد که مرد فاسقی چون یزید احکام الهی را پایمال سازد و فرمود: «ای شمشیرها، اگر دین محمّد صلی الله علیه و آله وسلم جز با قتل من حفظ نمی شود، مرا در بر گیرید». بدین ترتیب عمل آن حضرت الگویی شد برای تمام انسان های مومن که در مواقع به خطر افتادن ارزش های الهی با سرمشق گرفتن از عمل کرد امام حسین علیه السلام در برابر طاغوت ها قیام کرده، جلو تعدی آنها را بگیرند و از این طریق ارزش های دینی را در طول قرون متمادی از خطرها حفظ کنند.
آزاده زندگی کردن
یکی از درس های مهم نهضت عاشورا برای همه انسان ها این بود که صرف نظر از هر عقیده ای که دارند، سعی کنند در زندگی آزاده باشند و تن به هیچ گونه خواری ندهند و تسلیم ستم هیچ ستمگری نشوند. آری، آن هنگام که مرد ستمگری چون یزید او را به بیعت با خود فرا خواند، در جواب او فرمود: «هرگز دست ذلّت به شما نمی دهم و هم چون برده ها تسلیم شما نمی شوم» و بارها جمله «مَوتٌ فی عزٍّ خیرٌ مِن حیاةٍ فی ذُلٍّ؛ مرگ با عزت بهتر از زندگی ذلیلانه است»، را بر زبان جاری ساخته، انسان ها رابه آزادگی دعوت کرد. در کربلا وقتی آن حضرت را بین مرگ و بیعت با ستمگری چون یزید مخیّر ساختند، فرمودند: «این گروه ستم پیشه مرا به انتخاب یکی از دو چیز یعنی جنگ و پذیرش ذلت مجبور کردند. امّا محال است که من به ذلّت تن دهم».
مقالات عاشورایی -زنان و عاشورا
بی تردید یکی از گروه های نقش آفرین در نهضت عاشورا، زنان بودند. اگر اسلام با قیام امام حسین علیه السلام زنده است، سهم بزرگی از آن مربوط به زنانی است که تاریخ، مانند آن را کمتر دیده است.
زنان در کربلا نشان دادند که تکلیف اجتماعی، خاص مردان نیست، بلکه آنان نیز برابر وظیفه شرعی خود باید به جریان های اجتماعی توجه کنند و آنجا که مسئله حمایت از دین و اقامه حق، به میان می آید تنها با قیام آنان میسر می شود، در صحنه حضور یابند.
در این بخش برآنیم تا با معرفی زنان هاشمی و غیرهاشمی در کربلا، علت حضور و نقش آفرینی آنان را در کربلا بیان کنیم. سپس به معرفی شخصیت والای حضرت زینب کبرا علیهاالسلام می پردازیم. پس از بیان اصول مدرسه زینبی، شاخص های خبررسانی آن حضرت را پس از واقعه کربلا بررسی می کنیم و ویژگی های زن عاشورایی و درس هایی را که زن امروز از زن کربلایی می آموزد، می آوریم.
مقالات عاشورایی- امروز محرم است و فردا عاشورا
ما از محرم و
عاشورا چه مى دانیم و چه چیزى را به خاطر مى آوریم.
آیا ما از
واقعه ى عاشورا چیزى جز طبق هاى زرین نورانى و سیار خیابانى و پرچم و علم، و گاهى
نوحه سرایى و طبل و دهل و کرنا تا نیمه هاى شب در خیابانها و معابر عمومى ادامه
دارد چیز دیگرى را به خاطر مى آوریم.
آیا شایسته
است که فرزند على (ع) را که سالها بخاطر افکار و اندیشه هایش زجر و شکنجه و تبعید،
و بى احترامى و توهین، اسارت و شهادت را تحمل نمود، اینگونه بشناسیم.
سیره ی عملی امام حسین (ع)
در
سیره امام حسین(ع) همانند سیره جد بزرگوار و پدرگرامی‌شان، رسول اکرم(صلی الله) و
حضرت علی (ع) ساده زیستی، قناعت پیشگی و بی توجهی به دنیا و مادیاتش نگریسته می
شود و عدالت گستری و مبارزه با اشرافی گری و فساد سرلوحه‌ی عمل و قیام ایشان بوده
است. به ویژه در مبارزه‌ی حق طلبانه با طاغوت ستمگر یزیدین معاویه، که حادثه ی
عظیم عاشورا و واقعه‌ی کربلا را خلق کرد، بیشترین نمود را میتوان یافت.
علیجانزاده روشن
میان
تمام علوم شناخته شده و اکتشافات بشر، اقتصاد، خود را به عنوان علم پایه و دغدغه‌ی
همیشگی انسان برای تامین نیازهای اولیه‌اش در زندگی حتی بدون گذران دوره آکادمیک
آن نشان داده و انسان در هر شرایط و موقعیتی که باشد، با این علم برخورد دارد اما
شرایط و موقعیتهای متفاوت منجر به پیدایش نظریات و مکاتبی در علم اقتصاد شد و آنچه
که در جامعه‌ی نا شناخته شده و جاری است ، علم اقتصاد است که دین مبین اسلام منشأ
آن می‌باشد و به نام اقتصاد اسلامی معروف است.
در
علم اقتصاد اسلامی، علاوه بر آنچه که دین و کلام خدا، قرآن درباره‌ی اقتصاد به
ارمغان آورده انسانهای والا مقام و معصومی نیز بوده‌اند که نه تنها از بعد اقتصادی
، بلکه همه ی جوانب زندگی آنها اسوه و نمونه بوده و نه تنها برای مسلمانان، بلکه
برای انسانهای دیگر جوامع نیز اثر گذار بوده است. سیره ای ائمه اطهار (ع) در موضوع
اقتصاد، همواره بهترین الگوسازی بوده و اثر بخشی خود را داشته است.
حجاب گفتاری و رفتاری چیست؟
حجاب و پوشش زن به منزله‌ی یک حاجب و مانع در مقابل افراد نامحرم است که قصد نفوذ و تصرف در حریم ناموس دیگران را دارند.
در قرآن مجید بیش از ده آیه در مورد
حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد.
یکی از این آیات، آیه 59 سوره احزاب
است:« یا ایهاالنبی قل لازواجک و بناتک و نساءالمومنین یدنین علیهن من جلابیبهن
ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین و کان الله غفورا رحیما» (ای پیامبر، به زنان و
دخترانت و نیز به زنان مومنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذیت
قرار نگیرند. و خداوند بخشنده مهربان است.)
جلاب به معنای یک پوشش سراسری است؛
یعنی زن باید همه اندامش پوشیده باشد تا همچون گلی لطیف از دسترس هوسرانان مصون و
محفوظ باشد.
در سوره نور آیه 31 نیز مفصلا در مورد
حجاب و حرمت نگاه به نامحرمان سخن به میان آمده است.
حجاب
در لغت به معنای مانع، پرده و پوشش آمده است. استعمال این کلمه، بیشتر
به معنی پرده است. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می‌دهد که پرده،
وسیله‌ی پوشش است، ولی هر پوششی حجاب نیست؛
بلکه آن پوششی حجاب نامیده می‌شود که از طریق پشت پرده واقع شدن
صورت گیرد.
حجاب، به معنای پوشش اسلامی بانوان،
دارای دو بُعد ایجابی و سلبی است. بُعد ایجابی آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبی آن،
حرام بودن خودنمایی به نامحرم است؛ و این دو بُعد باید در کنار یکدیگر باشد تا
حجاب اسلامی محقق شود؛ گاهی ممکن است بُعد اول باشد، ولی بُعد دوم نباشد، در این
صورت نمیتوان گفت که حجاب اسلامی محقق شده است.
اگر به معنای عام، هر نوع پوشش و مانع
از وصول به گناه را حجاب بنامیم، حجاب می‌تواند اقسام و
انواع متفاوتی داشته باشد. یک نوع آن حجاب ذهنی، فکری و روحی است؛ مثلاً اعتقاد به
معارف اسلامی، مانند توحید و نبوت، از مصادیق حجاب ذهنی، فکری و روحی صحیح است که
می‌تواند از لغزشها و گناههای
روحی و فکری، مثل کفر و شرک جلوگیری نماید.
علاوه بر این، در قرآن از انواع دیگر
حجاب که در رفتار خارجی انسان تجلی می‌کند، نام برده شده است؛ مثل حجاب و
پوشش در نگاه که مردان و زنان در مواجهه با نامحرم به آن توصیه شدهاند.
هدف و فلسفه حجاب
هدف
اصلی تشریع احکام در اسلام، قرب به خداوند است که به وسیله‌ی تزکیه‌ی نفس و تقوا
به دست میآید:
إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ
أَتْقاکُمْ (حجرات؛13) بزرگوار و با افتخارترین شما نزد خدا با تقواترین شماست.
-=هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی
الْأُمِّیِّینَ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ وَ یُزَکِّیهِمْ وَ
یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلالٍ
مُبِینٍ؛
اوست خدایی که میان عرب امّی (قومی که
خواندن و نوشتن هم نمیدانستند)
پیغمبری بزرگوار از همان قوم
برانگیخت، تا بر آنان وحی خدا را تلاوت کند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت)
پاک سازد و کتاب سماوی و حکمت الهی بیاموزد؛ با آن که پیش از این، همه در ورطه‌ی
جهالت و گمراهی بودند.=-
از قرآن کریم استفاده می‌شود
که هدف از تشریع حکم الهی، وجوب حجاب اسلامی، دست‌یابی به تزکیه‌ی نفس، طهارت، عفت
و پاکدامنی است. آیاتی همچون:
قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ
أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى لَهُمْ؛ ای رسول ما مردان
مؤمن را بگو تا چشمها از نگاه ناروا بپوشند و فروج و
اندامشان را محفوظ دارند، که این بر پاکیزگی جسم و جان ایشان اصلح است.
حجاب چشم
قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ (نور؛30) ای رسول ما به مردان مؤمن بگو تا چشمها را از نگاه ناروا بپوشند.
قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ
أَبْصارِهِنَّ(نور؛31) ای رسول به زنان مؤمن بگو تا چشمها را از نگاه
ناروا بپوشند.
حجاب در گفتار
نوع دیگر حجاب و پوشش قرآنی، حجاب
گفتاری زنان در مقابل نامحرم است:
فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ
فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ(احزاب؛32) پس زنهار نازک و نرم با مردان
سخن نگویید؛ مبادا آن که دلش بیمار (هوا و هوس) است به طمع افتد.
حجاب رفتاری
نوع دیگر حجاب و پوشش قرآنی، حجاب
رفتاری زنان در مقابل نامحرم است. به زنان دستور داده شده است به گونهای
راه نروند که با نشان دادن زینتهای خود باعث جلب توجه نامحرم شوند
وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ
لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ(نور؛31) و آن طور پای به زمین نزنند که
خلخال و زیور پنهان پاهایشان معلوم شود.
از مجموع مباحث طرح شده به روشنی استفاده می‌شود که مراد از حجاب اسلامی، پوشش و حریم قایل شدن در معاشرت زنان با مردان نامحرم در انحای مختلف رفتار، مثل نحوه‌ی پوشش، نگاه، حرف زدن و راه رفتن است.
بنابراین، حجاب و پوشش زن نیز به منزله‌ی یک حاجب و مانع در مقابل افراد نامحرم است که قصد نفوذ و تصرف در حریم ناموس دیگران را دارند. همین مفهوم منع و امتناع در ریشه‌ی لغوی عفت نیز وجود دارد؛
حجاب و عفت
دو واژه‌ی «حجاب» و «عفت» در اصل معنای منع و امتناع مشترکاند. تفاوتی که بین منع و بازداری حجاب و عفت است، تفاوت بین ظاهر و باطن است؛ یعنی منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر است، ولی منع و بازداری در عفت، مربوط به باطن و درون است؛ چون عفت یک حالت درونی است، ولی با توجه به این که تأثیر ظاهر بر باطن و تأثیر باطن بر ظاهر، یکی از ویژگی‌های عمومی انسان است؛ بنابراین، بین حجاب و پوشش ظاهری و عفت و بازداری باطنی انسان، تأثیر و تأثّر متقابل است؛ بدین ترتیب که هرچه حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر باشد، این نوع حجاب در تقویت و پرورش روحیه‌ی باطنی و درونی عفت، تأثیر بیشتری دارد؛ و بالعکس هر چه عفت درونی و باطنی بیشتر باشد باعث حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر در مواجهه با نامحرم میگردد.
حجاب زنان سالمند
قرآن مجید به شکل ظریفی به این تأثیر
و تأثّر اشاره فرموده است. نخست به زنان سالمند اجازه می‌دهد که بدون
قصد تبرّج و خودنمایی، لباسهای رویی خود، مثل چادر را در مقابل
نامحرم بردارند، ولی در نهایت می‌گوید: اگر عفت بورزند، یعنی حتی لباسهایی
مثل چادر را نیز بر ندارند، بهتر است.
وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ
اللاَّتِی لا یَرْجُونَ نِکاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ
ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ وَ أَنْ یَسْتَعْفِفْنَ خَیْرٌ
لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ.(نور؛60)
علاوه بر رابطه‌ی قبل، بین پوشش ظاهری و عفت باطنی، رابطه‌ی علامت و صاحب علامت نیز هست؛ به این معنا که مقدار حجاب ظاهری، نشانهای از مرحله‌ی خاصی از عفت باطنی صاحب حجاب است. البته این مطلب به این معنا نیست که هر زنی که حجاب و پوشش ظاهری داشت، لزوماً از همه‌ی مراتب عفت و پاکدامنی نیز برخوردار است.
آیا حجاب مانع همه بزهکاری های
اجتماعی است؟
با توجه به همین نکته، پاسخ این اشکال
و شبهه‌ی افرادی که برای ناکارآمد جلوه دادن حجاب و پوشش ظاهری، تخلفات بعضی از
زنان با حجاب را بهانه قرار می‌دهند آشکار میگردد؛ زیرا
مشکل این عده از زنان، ضعف در حجاب باطنی و فقدان ایمان و اعتقاد قوی به آثار مثبت
حجاب و پوشش ظاهری است و قبلاً گذشت که حجاب اسلامی ابعادی گسترده دارد و یکی از
مهمترین و اساسیترین ابعاد آن، حجاب درونی و باطنی و ذهنی است که فرد را در
مواجهه با گناه و فساد، از عقاید و ایمان راسخ درونی برخوردار می‌کند؛ و اساساً
این حجاب ذهنی و عقیدتی، به منزله‌ی سنگ بنای دیگر حجابها،
از جمله حجاب و پوشش ظاهری است؛ زیرا افکار و عقاید انسان، شکل دهنده‌ی رفتارهای
اوست.
البته، همانگونه که حجاب و
پوشش ظاهری، لزوماً به معنای برخورداری از همه‌ی مراتب عفاف نیست، عفاف بدون رعایت
پوشش ظاهری نیز قابل تصور نیست. نمیتوان زن یا
مردی را که عریان یا نیمه عریان در انظار عمومی ظاهر می‌شود عفیف
دانست؛ زیرا گفتیم که پوشش ظاهری یکی از علامتها و نشانههای
عفاف است، و بین مقدار عفاف و حجاب، رابطه‌ی تأثیر و تأثّر متقابل وجود دارد. بعضی
نیز رابطه‌ی عفاف و حجاب را از نوع رابطه‌ی ریشه و میوه دانسته‌اند؛ با این تعبیر
که حجاب، میوه‌ی عفاف، و عفاف، ریشه‌ی حجاب است. برخی افراد ممکن است حجاب ظاهری
داشته باشند، ولی عفاف و طهارت باطنی را در خویش ایجاد نکرده باشند. این حجاب،
تنها پوسته و ظاهری است. از سوی دیگر، افرادی ادعای عفاف کرده و با تعابیری، مثل
«من قلب پاک دارم، خدا با قلبها کار دارد»، خود را سرگرم می‌کنند؛ چنین انسانهایی
باید در قاموس اندیشه‌ی خود این نکته‌ی اساسی را بنگارند که درون پاک، بیرونی پاک
می‌پروراند و هرگز قلب پاک، موجب بارور شدن میوه‌ی ناپاکِ بی‌حجابی نخواهد شد
.
